Wikingowie – sen codzienny i wieczny

Pierwszym źródłem wiedzy są wykopaliska. Dzięki odkryciom archeologów poznano technikę budowy domów, stosowane materiały, a także typowe wyposażenie domu wikińskiego. Warto też wiedzieć, że nie zawsze pogrzeb wikinga oznaczał podpalenie ciała na łodzi – praktykowali też normalne pochówki i w takich wypadkach zmarły zabierał część majątku ze sobą do grobu.

Dlatego właśnie wiemy, że przedmioty codziennego użytku wykonywano z drewna, rogu, kości zwierzęcych. Specjalnością norweskich wikingów były naczynia ze steatytu, eksportowane także na inne obszary natomiast tylko w niewielkim stopniu rozwinęli garncarstwo; wiele naczyń glinianych sprowadzali z krajów słowiańskich.

W okresie wikińskim coraz większe znaczenie zyskiwała produkcja żelaza z rud darniowych. Stąd duży prestiż społeczny zawodu kowala, co znajduje odbicie również w mitologii. Wiedza czerpana z wykopalisk jest jednak znacznie zubożona, ponieważ najpopularniejszym tworzywem rzemieślników było drewno, a z powodu właściwości gleby i klimatu z pewnością nie wszystkie przedmioty drewniane przetrwały.

Na szczęście drugim źródłem jest literatura – do dyspozycji mamy kroniki z tamtego okresu, pieśni skaldów, a także mitologię zwaną Eddą.

Zakrzywione ściany sprawiały, że budynki wyglądały prawie jak odwrócone statki. Dach długiego domu wikingów był podparty słupami zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz domu. Nie posiadał komina, a jedynie otwór, przez który wydostawał się dym.

Wnętrze dalekie było od luksusu. Jeden koniec domu służył za oborę dla zwierząt, podczas gdy przeciwległy był połączeniem magazynu z warsztatem. W domu nie było podłogi, jedynie klepisko z utwardzonej ziemi. Życie mieszkańców koncentrowało się w środkowej części, wokół paleniska.

W tej części domu, pod ścianami dokoła paleniska znajdowały się połączone ze słupami stanowiącą konstrukcję nośną domu drewniane ławy, które służyły nie tylko do podparcia ścian, ale również jako miejsce do spania dla mieszkańców.

Ławy te najprawdopodobniej wyłożone były słomą i skórą zwierzęcą. Jednak niektórzy historycy uważają, że Wikingowie prawdopodobnie spali siedząc plecami do ściany, ponieważ przestrzeń dostępna na ławkach jest mocno ograniczona. Ilustracja z pewnego średniowiecznego rękopisu pokazuje, jak można było to zrobić.

Przedstawia mężczyznę śpiącego w łóżku, z głową i tułowiem opartym o ścianę. Jego buty i opaski na nogi są starannie ułożone pod łóżkiem. Na podłodze sługa lub niewolnik również śpi oparty o kolumnę.

Na Islandii również wznoszono „długie domy” jednak z powodu ograniczonego dostępu do drewna, z drewnianych słupów był tylko szkielet konstrukcyjny (i wspomniane ławy do spania) a resztę budulca stanowiła darń.

L’Anse-aux-Méduses to znajdujący się w Nowej Funlandii dom zbudowany z darni wyróżnia między innymi fakt, że znajdowała się w nim oddzielna „komnata sypialna” dla pani i pana domu.

Dużo powiedziane! Tak naprawdę była to bardziej dwuskrzydłowa szafa w której całą przestrzeń zajmowała przeznaczona do spania ława. W nocy drzwi do szafy były zamykane i ryglowane od wewnątrz, zapewniając właścicielowi domu i jego żonie dodatkowe zabezpieczenie przed intruzami. Reszta mieszkańców domu spała razem na ławach po obu stronach korytarza.

Zupełnie oszałamiające bogactwo towarzyszyło kobiecie pochowanej w 834 roku na wzgórzu Oseberg w południowej Norwegii. Kim była? Żoną króla czy wielkiego jarla? Tak majątek, który zabrała ze sobą do grobu opisuje Else Roesdahl w książce ”Historia Wikingów”

W wyposażeniu znaleziono w całości szlak od gobelinu ozdobiony scenkami rodzajowymi - tak zwany gobelin z Osebergu, krzesło (lecz żadnego stołu, mimo że kobieta na pewno często siadywała przy stole), wiele skrzyń, co najmniej pięć łóżek (być może używanych podczas podróży, bo łatwo dawały się rozłożyć), bieliznę pościelową wypełnioną pierzem i puchem, wysokie lampy oliwne, krosna, garnki, misterne wieszaki na nie, płyty do smażenia, wiadra, beczki, kadzie, koryta, czarki, noże, chochle i wiele innych rzeczy, oczywiście poza jedzeniem.

Jedno z wymienianych łóżek możecie zobaczyć tutaj Jeśli wyobrazimy je sobie w „podwójnym rozmiarze” i dodamy skóry jako pościel, to faktycznie przypomina łoże Ragnara i Lagerthy, prawda?