Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Informacje o produktach: +48 509 940 633 | Obsługa zamówień: +48 512 999 218
0

Co czyni ajurwedę skuteczną?

10 stycznia 2024
Ajurweda, buddyzm, hinduizm, praktyki duchowe
Ajurweda to nie tylko kolebka medycyny, ale również bardzo niezwykły i głęboki zbiór porad zdrowotnych, które wywodzą się z Indii. W wielu przypadkach ajurweda inspiruje ludzi do codziennej dbałości o to, aby zachować równowagę, harmonię i zdrowie na drodze do spełnienia w życiu.

Mimo swojego starożytnego rodowodu, ajurweda nadal jest z powodzeniem wykorzystywana przez wielu ludzi. Znakomicie bowiem odpowiada na współczesne wyzwania, a w tym przede wszystkim te zdrowotne i życiowe. Jej oparcie na podejściu holistycznym, które zakłada spersonalizowane terapie, zdobywa coraz większe uznanie, a w pierwszej kolejnościwśród osób poszukujących kompleksowych i zrównoważonych metod na dbanie o swoje zdrowie.

Nowoczesne zastosowania ajurwedy mają miejsce oczywiście również w kontekście bliskiej nam higieny snu. Dzięki holistycznemu spojrzeniu, ajurweda oferuje kompleksowe narzędzia wspierające zdrowy i regeneracyjny sen, co w konsekwencji wspomaga ogólne funkcjonowanie biopsychospołeczne człowieka. Pozwala na połączenie tradycyjnych praktyk ze współczesnymi potrzebami, zwiększając jakość życia.
Medycyna, holizm, leczenie chorób, pranajama

Tradycja i filozofia ajurwedy

Ajurweda to niepowtarzalny system medycyny wywodzący się ze starożytnych Indii, który zdaniem wielu stanowi bogate źródło mądrości, jakiej korzenie sięgają głęboko w historię subkontynentu indyjskiego. Filozofia ajurwedy kształtowana była przez tysiąclecia, rozwijając się w harmonii z hinduską kulturą i wierzeniami, jakie tam dominują.

W centrum ajurwedy leży uzasadnione przekonanie o niezwykłym związku między ciałem, umysłem a duszą, co czyni ją nauką holistyczną. Filozofia ta kładzie nacisk na jedność trzech aspektów życia, podkreślając ich wzajemne oddziaływanie, a konsekwencji także wpływ na zdrowie i samopoczucie. Ajurweda nie traktuje organizmu jako sumy niepowiązanych ze sobą organów, ale jako integralną całość wymagającą równowagi.

Filozofia ajurwedy propaguje także harmonię z przyrodą i kosmicznym zegarem, którego zadaniem jest wywoływanie w ludziach poczucia odpowiedzialności za realizowanie marzeń czy dokonywanie zmian. W praktykach ajurwedyjskich uwzględnia sie również istootę zmiany pór roku i faz księżyca, co podkreśla jej złożoność.
Ajurweda, harmonia, równowaga psychiczna

Dosze i ich charakterystyka

Kluczowym elementem ajurwedy jest zawsze zbadanie i zrozumienie indywidualnej konstytucji dosz, czyli kombinacji sił. Dosze są bowiem trzema fundamentalnymi siłami i energiami, które w filozofii ajurwedyjskiej definiują naturę fizyczną i psychiczną każdego człowieka. Zrozumienie charakterystyki poszczególnych Dosz, które nazywa się Vata, Pitta i Kapha, stanowi więc kluczowy krok.

Vata to energia ruchu, która wiąże się u ludzi bezpośrednio z przestrzenią i powietrzem. Osoby o dominującej energii Vata są zazwyczaj kreatywne i zwinne, a także bardzo szybko myślą. Brak równowagi prowadzi do niepokoju i niepewności, a nawet trudności trawiennych.

Pitta to energia ognia, jakiej przypisuje się reprezentowanie elementów ognia i wody. Ma ona u ludzi odpowiadać za kontrolę procesów metabolicznych, a w tym za trawienie. Osoby, u których dominuje energia Pitta, są według ajurwedy bardziej od innych energiczne i skoncentrowane, lecz nadmiar tego rodzaju energii prowadzi do irytacji i nadmiernego ciepła wewnątrz ciała.

Kapha to energia stabilności, którą w ajurwedzie wiąże się z wodą i ziemią. Zgodnie z zasadami tej filozofii, odpowiada ona za struktury ciała i ich stabilne działanie. Osoby o dominującej energii Kapha są zazwyczaj spokojne i wytrzymałe, ale jej nadmiar może prowadzić do przybierania na wadze i poczuciu stagnacji.

Ajurweda podkreśla, że zachowanie równowagi między doszami jest wręcz kluczowe dla utrzymania zdrowia fizycznego i psychicznego. Indywidualne charakterystyki dosz decydują o tym, jakie praktyki medytacyjne są dla nas dobre, ale też o odpowiedniej diecie i stylu życia danych jednostek. Dostosowanie się do unikalnej konstytucji dosz stanowi fundament zdrowego życia.
Dosze, Pitta, Kapha, Vata, filozofia ajurwedyjska

Rola diety w ajurwedzie

Dieta w ajurwedzie pełni kluczową rolę dla utrzymania równowagi dosz, co jest pomocne w promowaniu zdrowia, na jakim opiera się ta filozofia. Ajurwedyjskie podejście do zdrowego żywienia opiera się na indywidualnych potrzebach i doszach, co podkreśla znaczenie smaków, sezonowości i świadomości podczas spożywania posiłków.

Zgodnie z ajurwedyjską koncepcją trodisz, czyli trzech dosz, każda osoba ma swoją unikalną konstytucję składającą się z dosz Vata, Pitta i Kapha. Dieta dostosowana do dominującej energii dosz ma na celu przywrócenie, jak również utrzymanie równowagi. Osoby z dominującą energią Vata powinny spożywać ciepłe i obfite potrawy, podczas gdy dla tych z dominującą energią Pitta zaleca się pokarmy chłodzące i łagodzące. Osoby z dominującą energią Kapha powinny jeść lekko i rozgrzewająco.

Co do zasady ajurweda zaleca spożywanie posiłków obejmujących wszystkie sześć smaków, a więc słodki, kwaśny, słony, gorzki, ostry i cierpki. Jada się tak obecnie tradycyjne potrawy w Indiach czy Nepalu, gdzie smaki te podaje się osobno w wielu daniach. Każdy smak wpływa na różne organy i części ciała, korzystając z ich unikalnych właściwości. Łączenie smaków w posiłkach w zrównoważony sposób pomaga utrzymać równowagę.

Tradycyjnie zdrowa dieta ajurwedyjska w szczególny sposób podkreśla znaczenie sezonowości w wyborze i przygotowywaniu swoich posiłków. Spożywanie produktów dostępnych głównie lub jedynie w danym sezonie ma w założeniu dostarczać organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Co za tym idzie, dieta ajurwedyjska pomaga w konsekwencji utrzymać harmonię z naturalnym rytmem.

Niezwykle ważne w diecie ajurwedyjskiej jest indywidualne podejście. Oprócz uwzględnienia w tej filozofii konstytucji dosz, ajurweda bierze pod uwagę wiele różnych czynników, takich jak wiek, płeć, styl życia i kondycja ludzkiego ciała. Dzięki temu dieta staje się spersonalizowanym narzędziem do utrzymania zdrowia i równowagi zgodnym z indywidualnymi potrzebami każdej osoby.
Ajurweda, smaki, sześć smaków, zdrowa kuchnia

Moc roślin ajurwedyjskich

W świecie ajurwedy ważne są rośliny lecznicze, którym często przypisuje się moc umożliwiającą utrzymanie zdrowia i równowagi. Bogactwo przyrody dostarcza nam bowiem przez cały rok różnorodne warzywa, zioła czy przyprawy, które możey z powodzeniem wykorzystać do wzmocnienia organizmu, ale również do leczenia schorzeń oraz przywracania harmonii między ciałem a umysłem.

Ajurweda czerpie z wielowiekowej tradycji wykorzystywania mocy roślin w celach leczniczych. Znane zioła, takie jak ashwagandha, kurkuma, brahmi czy tulsi, są nieodłącznymi elementami ajurwedyjskich praktyk zdrowotnych. Każde z tych prozdrowotnych ziół posiada swoje unikalne właściwości, które działają pozytywnie na różne części ciała lub psychikę, poprawiając wydolność organizmu.

Najbardziej znana jest ashwagandha, która pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem i napięciem, a przy tym działa korzystnie dla równowagi hormonalnej. Jest stosowana celem poprawy wydolności fizycznej i psychicznej, przez co stała się niezwykle popularnym adaptogenem, z którym zetknęli prawie wszyscy. Podobnie zresztą jak kurkumina, która również wykazuje bardzo silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Ta pomaga w leczeniu całego szeregu schorzeń, a w tym chorób zapalnych i problemów skórnych, o ile jest spożywana w posiłkach.

Często spotyka się też brahmi, znane przez szerokie grono osób pod łacińską nazwą bacopa monnieri. Wspomaga funkcje mózgu, działając na funkcje poznawcze, a w tym pamięć i koncentrację. Brahmi to zioło stosowane często w praktykach medytacyjnych, również przez mnichów. Ci za ważne zioło uważają także tulsi, czyli świętą bazylię. Ma ona wedługa ajurwedy właściwości antystresowe i przeciwzapalne, pomagając utrzymać równowagę.

W tradycji ajurwedyjskiej wybór roślin jest dostosowany do konstytucji dosz, co sprawia, że leczenie jest spersonalizowane, a wobec tego ma zadziałać jedynie na konkretne potrzeby organizmu. Ziołolecznictwo ma różne formy, a w tym kapsułki, herbaty, oleje czy pasty. Kombinacje ajurwedyjskich ziół są starannie opracowywane, aby wzmacniać efekty lecznicze. Ma to za zadanie też minimalizować potencjalne skutki uboczne, które mogą wystąpić podczas każdego leczenia.
Ashwagandha, brahmi, bacopa, kurkuma, kurkumina

Ajurweda w zrównoważonym stylu życia

Ajurweda jest systemem starożytnej medycyny, ale obok tego jest ona również niezwykle kompleksową filozofią życiową, która ukierunkowuje ludzi wprost na drogę do zachowania równowagi, harmonii i zdrowia. W centrum ajurwedyjskiego stylu życia leży zrozumienie indywidualnych potrzeb ciała, umysłu i duszy, a przy tym również staranne dostosowywanie codziennych praktyk do tych potrzeb.

W ajurwedzie istniej rytuał dinacharya, który jest ważnym elementem na drodze do utrzymania harmonii w trakcie całego życia. Rozpoczyna się od ustalenia rozkładu dnia, a pierwszej kolejności wcześniejszego wstawania, by zgodnie z naturalnym rytmem dostarczyć organizmowi energii. Zaleca się także poranną jogę lub medytację, które pomagają w rozpoczęciu dnia.

Ajurweda przypisuje dużą rolę do jakości snu i odpoczynku, co pozwala organizmowi się skutecznie zregenrować. Zaleca się regularny sen w porach nocnych, aby w ten sposób wspomagać naturalne procesy regeneracyjne organizmu. Wymaga to oczywiście dobrego podparcia, w czym kluczowy jest materac, a także mikroklimat sypialni. Nadto wieczorne praktyki takie jak medytacja czy masaż pomagają w osiągnięciu głębokiego odpoczynku.

W ajurwedzie istotne jest utrzymanie równowagi między aktywnością a odpoczynkiem. Zbyt duża aktywność prowadzi do nadmiernego zużycia energii, co z kolei źle wpływa na równowagę dosz. Stąd też zaleca się stosowanie regularnych przerw, a zwłaszcza w sytuacji, gdy u kogoś dominuje energia Vata, co pomaga w regeneracji.

Ajurweda nie oferuje jednorazowych rozwiązań, ale przykłada wagę do zdrowego stylu życia jako długofalowej rutyny. Stąd też, zgodnie z filozofią ajurwedy, jedynie regularne praktyki, a w nich jak zdrowa dieta, higiena, ruch i praktyki duchowe, są kluczowe dla zdrowia w dłuższej perspektywie czasowe. To nie tylko zestaw praktyk, ale przede wszystkim głęboka filozofia, która kształtuje sposób myślenia i podejścia do swojego bytowania.
Ajurweda, dinacharya, regularny sen

Joga i medytacja a ajurweda

W ajurwedzie joga i medytacja stanowią nieodłączną i niezwykle ważną część praktyk mających na celu utrzymanie równowagi i harmonii między ciałem, umysłem a duszą. Wszystkie te elementy wzajemnie się uzupełniają, tworząc w pełni kompleksowe, a więc holistyczne podejście do pojęcia zdrowia i dobrostanu u każdego człowieka.

Ajurweda zakłada, że joga nie jest jedynie ćwiczeniem fizycznym, ale korzystnym dla zdrowia kompleksowym systemem, który obejmuje ruch, oddech i myśli. Seria pozycji przyjmowanych podczas jogi, zwanych asanami, jest w jodze ajurwedyjskiej dostosowana jest do określanych indywidualnie właściwości dosz, a także ich równowagi.

Osoby o dominującej energii Vata korzystają z łagodnych asan, które mają im pomóc w uspokojeniu i stabilizacji. Natomiast dla osób, u których zazwyczaj przeważa energia Pitta zalecane są pozycje mające na celu złagodzenie nadmiaru ognistej energii, a więc relaksujące. Osobom, u których dominuje energia Kapha, zaleca się korzystanie z asan, jakich celem jest rozgrzewanie, aby pobudzić i wzmocnić organizm.

Również medytacja w ajurwedzie ma na celu głównie ustabilizowanie dosz, aby uspokoić umysł. To natomiast przełożyć ma się na osiągnięcie równowagi emocjonalnej, co pozwoli zwiększać świadomość. Praktyki medytacyjne, podobnie jak mindfullness, są stosowane nawet jako element psychoterapii, pozwalając na redukcję stresu i poprawę uważności, co pomaga w osiągnięciu spokoju.

Najczęściej stosuje się pranajama, czyli techniki kontroli oddechu. Są one istotne dla równoważnia dosz, bowiem pomagają w regulacji energii życiowej, zwanej w ajurwedzie praną. Zarówno jogę, jak i medytację, dostosowuje sie do indywidualnego układu dosz, co zwiększa ich efektywność. Joga i medytacja w ajurwedzie działają holistycznie, wpływając w skuteczny sposób nie tylko na ciało, ale też na umysł i duszę. To kompleksowe podejście do zdrowia, które integruje ruch, oddech, duchowość i świadomość, pomagając osiągnąć pełną harmonię w życiu.
Joga, medytacja, asany, pozycje jogi

Holistyczne podejście w ajurwedzie

Ajurweda, jako złożony starożytny system medycyny i filozofii życiowej, przyjmuje holistyczne podejście. Zakłada ona bowiem, że nasze dobre zdrowie to wynik równowagi między ciałem, umysłem a duszą. To właśnie holistyczne podejście przenika wszystkie aspekty ajurwedyjskiego podejścia do kwestii leczenia i dbania o zdrowie.

W ajurwedzie każda osoba jest postrzegana w pewien sposób jako odrębny, a wiec niepowtarzalny mikrokosmos, będący jednak integralną częścią makrokosmosu. Stąd też ajurwedyjskie holistyczne spojrzenie obejmuje dosłownie wszystkie aspekty życia człowieka, włączając w to dietę, styl życia, rytuały czy środowisko, jak również każdy inny.

Centralnym punktem holistycznego podejścia jest utrzymanie równowagi dosz, czyli trzech energii nazywanych Vata, Pitta i Kapha. Równowaga ta jest kluczowa dla zachowania przez nas zdrowia i dobrej kondycji. Indywidualne podejście do harmonizacji dosz sprawia, że ajurweda jest spersonalizowana, przez co dostosowuje się do unikalnych cech każdej osoby.

W filozofii ajurwedyjskiej zbilansowana dieta nie jest jedynie dostarczaniem energii, ale także formą leczenia i utrzymania równowagi, zarówno psychologicznej, jak i energetycznej. Spożywanie przez człowieka odpowiednich produktów, dostosowanych do konstytucji jego dosz, pomaga w leczeniu, wzmacnianiu i utrzymaniu zdrowia we wszystkich wymiarach.

Holizm obejmuje też zrozumienie wpływu sezonów na organizm. Praktyki ajurwedyjskie uwzględniają zmieniające się warunki atmosferyczne, co bardzo silnie wpływa na zalecenia dotyczące diety, stylu życia i praktyk duchowych. Dostosowanie się do cykli przyrody pomaga w utrzymaniu harmonii.

W tradycyjnej ajurwedzie holistyczne podejście do zdrowia obejmuje także praktyki umysłowe i duchowe, takie jak medytacja, joga, pranajama czy mindfulness. Te praktyki nie tylko wpływają na stan zdrowia psychicznego, ale mają także korzystny wpływ na całe ciało, harmonizując energie dosz.
Ajurweda, ziołolecznictwo, medycyna naturalna

Nowoczesne zastosowania ajurwedy

Ajurweda w wielu aspektach wraca do łask ludzi żyjących współcześnie. Wszyscy możemy zobaczyć w sklepie ajurwedyjskie kosmetyki czy suplementy diety, które cieszą się uznaniem. Choć więc tradycyjnie ajurweda jest związana z praktykami hinduskimi, to nawet dzisiaj przyciąga uwagę ludzi na świecie jako holistyczny system prowadzący do zdrowego życia.

Współcześnie stosowanie ajurwedy bardzo często łączy się z medycyną konwencjonalną. Coraz więcej lekarzy i terapeutów widzi korzyści płynące z połączenia tradycyjnych indyjskich praktyk ajurwedyjskich z dobytkiem najnowszej wiedzy naukowej, a w tym nowoczesnymi metodami diagnostyki i leczenia różnych schorzeń. Takie podejście pozwala na kompleksowe wsparcie i dostosowanie terapii do jego indywidualnych potrzeb.

Obecnie często stosuje się pranajama, czyli ajurwedyjskie techniki oddechowe. Łącznie z nią stosowana jest medytacja, która pozostaje ważna szczególnie w dobie życia pełnego codziennego stresu. Pozwala to bowiem w zrównoważeniu energii, co redukuje napięcie i poprawia samopoczucie, działając odstresowująco.

Także stosowanie terapii roślinnych wywodzących się z ajurwedy zdobywa obecnie dużą popularność. Szczególnie u ludzi stosujących w pierwszej kolejności medycynę naturalną. Opierają się one na substancjach roślinnych, a w tym adaptogenach, jak kurkuma, kurkuma, ashwagandha czy brahmi. Te bowiem wykazują skuteczność w leczeniu różnych schorzeń.

Współczesne zastosowania ajurwedy wskazują także na znaczenie diety w utrzymaniu zdrowia. Szczególne znaczenie ma równowaga smaków i sezonowość, a więc spersonalizowane podejście do żywienia. Staje się to coraz bardziej popularne jako skuteczne narzędzie w profilaktyce dolegliwości, a w tym otyłości czy chorób serca, a więc popularnych chorób cywilizacyjnych.
Ajurweda staje się coraz bardziej popularna.
Ajurwedy uwzględnia indywidualne podejście do kwestii zdrowia jednoskti. Oparte na niej programy zdrowotne dostosowywane są do konstytucji dosz, stylu życia i potrzeb. To spersonalizowane podejście pozwala na lepsze dostosowanie terapii do każdej osoby. Jednocześnie coraz więcej osób stosuje oleje roślinne, jogę czy masaże, które także wpisują się w ajurwedę.

Filozofia ta podkreśla też znaczenie diety, postrzegając ją bardzo szeroko w kontekście higieny snu. Zakłada, że kolację powinno spożywać się najpóźniej wczesnym wieczorem, a dodatkowo powinny składać się na nią jedynie lekkie i łatwostrawne posiłki. Unikać należy nie tylko ciężkich potraw, ale także kofeiny, która zaburza równowagę.

Ajurweda podkreśla także znaczenie rytuałów, jakie wykonujemy przed snem. W tym choćby nawyku związanego z czytanie książek czy słuchaniem muzyki przed zaśnięciem. Może ona też zakładać korzystanie z aromaterapii, co sprzyja poprawie jakości snu. Sam sen musi natomiast być wygodny, w czym niewątpliwie pomaga posiadanie dobrze skonstruowanego materaca piankowego o wysokiej funkcjonalności.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.
Futon, materac z Japonii, materace japońskie, zdrowy sen

FAQ: Ajurweda

Co to znaczy ajurweda?

Słowo ajurweda pochodzi z sanskrytu i oznacza wiedzę o życiu.  Ajurweda to starożytny system medycyny pochodzący z Indii. Głównym celem ajurwedy jest zachowanie równowagi między ciałem, umysłem i duchem. Innymi słowy, ajurweda to holistyczne podejście będące podwaliną do perspektywy biopsychospołecznej.

Co daje ajurweda?

Ajurweda daje holistyczne, czyli całościowe podejście do zdrowia. Stara się przywrócić równowagę między trzema fundamentalnymi energiami zwanych doszami: Vata, Pitta i Kapha. Metody stosowane w ajurwedzie obejmują dietę, ziołolecznictwo, medytację, jogę i inne praktyki. Wszystkie one mają na celu utrzymanie zdrowia i leczenie chorób.

Jakie są pięć elementów ajurwedy?

Pięć elementów w ajurwedzie to Vayu (powietrze), Jala (woda), Aakash (przestrzeń), Prithvi (ziemia) i Teja (ogień). Wierzy się, że te elementy tworzą wszechświat, a ich harmonia wpływa na równowagę w ciele ludzkim. Zależnie od kombinacji tych elementów, ludzkie ciało może być wprawiane w różne nastroje. Elementy te nazywa się w ajurwedzie Pancha Mahabhoota.

Jakie są cztery składniki ciała w ajurwedzie?

Cztery składniki ciała w ajurwedzie to dosza (energie życiowe), dhatu (tkanki), mala (produkty przemiany materii) i agni (ogień trawienny). Równowaga między nimi jest kluczowa dla utrzymania zdrowia. Zaburzenie równowagi między nimi może negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie człowieka.

Czy ajurweda jest skuteczna?

Skuteczność ajurwedy może się różnić w zależności od cech osobniczych danego człowieka i konkretnych dolegliwości. Wiele osób zgłasza jednak korzyści płynących z praktyk ajurwedy. Należy do nich poprawa zdrowia, zachowanie równowagi emocjonalnej czy redukcja dolegliwości. Ważne jest, aby każdy weryfikował własne doświadczenia i na ich podstawie wyciągał wnioski.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Number telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o ciele i umyśle: