Poduszki japońskie, chińskie, egipskie... Czym się wyróżniają?

W 2000 roku fizjoterapeuta Michael Tetley opublikował kontrowersyjną pracę naukową sugerującą, że wcale nie potrzebujemy poduszek, ponieważ nasi najbliżsi krewni – małpy człekokształtne takowych nie używają.

erapeuta ironizował, że jeszcze nie widziano goryla używającego poduszki na drzewie oraz twierdził, że plemiona wciąż żyjące w sposób tradycyjny nie używają poduszek. Okazuje się, że nie miał racji. Po prostu nie wziął pod uwagę, że poduszka nie zawsze musi być wypełniona puchem lub pierzem.

Niedawno wspominaliśmy o tym, że szympansy co noc budują sobie legowiska do spania, które, nawiasem mówiąc, dzięki swojej jednorazowości są bardziej sterylne od naszych łóżek.

Kachiro Zama, prymatolog z uniwersytetu z Kioto twierdzi, że w gniazdach szympansów można znaleźć coś w rodzaju poduszek! Biolog ewolucyjny Dawid Samson zostawił na wybiegu orangutanów z ZOO w Indianapolis koce i poduszki.

Zwierzęta ochoczo z nich skorzystały, aby ulepszyć swoje „łóżka”. Nie to jednak zaskoczyło badacza, ale fakt, że po nocy przespanej w bardziej komfortowych warunkach orangutany wypadły lepiej w przeprowadzonych testach na inteligencję.

Samson uważa, że spokojne i bezpieczne miejsce do spania odegrało kluczową rolę w procesie ewolucji homo sapiens. Nie chodzi tylko o znany fakt, komfortowy sen poprawia zdolności poznawcze. Sen w bezpiecznych warunkach mógł stać się głębszy, a to pozwoliło na zredukowanie jego czasu.

Dzięki temu człowiek zyskał dodatkowy czas na rozwój życia społecznego.

 

Dawid Samson badał również nawyki związane ze snem dotyczących społeczności pierwotnych. Okazuje się, że zdecydowana większość przedstawicieli żyjącego w Tanzanii ludu Hadza używa poduszek ze zwiniętego materiału (kupionego od sąsiednich plemion zajmujących się rolnictwem) lub uformowanych z ziemi, gdy za łóżko służy skóra antylopy. Wysokość takiej poduszki wynosi od 9 do 13 centymetrów.

W starożytnym Egipcie poduszki wykonywano z… litego drewna, które rzeźbiono na kształt podgłówka. Dziś podobne rzeźbione z drewna poduszki używane bywają wciąż w Etiopii. (zwróccie uwagę na wgłębienie przeznaczone na głowę)

W XI wieku w Chinach używano poduszek z ceramiki lub kamieni półszlachetnych. Szczególnie chętnie stosowano jadeit, ponieważ wierzono, że spanie na wykonanej z niego poduszce poprawia pamięć. Były prawdziwymi dziełami sztuki. Do naszych czasów zachowały się np. poduszka w kształcie lwa lub smoka (te ostatnie zarezerwowane były dla rodziny cesarskiej). Symbole rzeźbione na poduszkach miały za zadanie odstraszać złe duchy.

Wiemy, że były faktycznie używane w sypialni, a nie np. w ceremoniach pogrzebowych. Poeta Zhang Lei żyjący w czasach dynastii Song napisał wiersz, w którym dziękuje przyjacielowi za podarowanie zielonej porcelanowej poduszki. Poeta wyraża wdzięczność ponieważ prezent pozwala schłodzić głowę podczas snu. Całe szczęście, że dziś mamy do dyspozycji poduszki z pianki BluPur zapewniającej dobrą wentylację!

Tradycyjne japońskie poduszki były twarde i niewiele miały wspólnego z naszym obrazem puchowej, miękkiej poduszki. W okresie Edo ( lata 1603 – 1868) używano drewnianych poduszek w kształcie pudełka z szufladami zawierającymi akcesoria potrzebne do przygotowania się do snu.

Obecnie w Japonii do używa się także dość twardych poduszek zwanych dakimakura lub makura (wspominaliśmy już o nich opisując tradycyjne japońskie posłanie) wypełnionych ziarnami fasoli lub łuskami gryki. Tymczasem łuski gryki często są powodem zalęgania się nie tylko robaków w materacu, ale i w poduszkach.

Czytając ten artykuł możecie się zastanawiać, czy któraś z tradycyjnych kultur znała miękkie poduszki? Tak, w Indiach do wypełnienia poduszek używano kapoku czyli „puchu” otaczającego nasiona drzewa zwanego wełniakiem azjatyckim (łac. Bombax malabarica ). Zbieżność nazw nie jest przypadkowa – kapoku ze względu na jego lekkość i niewchłanianie wody. używano też w przeszłości do produkcji kamizelek ratunkowych.

Źródła wskazują, że poduszek z ptasiego pierza lub puchu używali starożytni Grecy – oczywiście mowa tu o arystokracji. Puchowa poduszka przez stulecia uchodziła za dobro luksusowe. Biedniejsze grupy społeczne musiały zadowolić się słomą lub sianem. W XX wieku zorientowano się jednak, że jej miękkość i fakt, że nie zachowuje raz uformowanego kształtu stanowi źródło problemów z kręgosłupem.

Przy okazji warto wspomnieć jeszcze jedną ciekawostkę: polskie słowo ‘jasiek’ nie pochodzi od imienia Jan, ale od tureckiego ‘yastyk, oznaczające ‘poduszkę’ Czyżby puchowe poduszki trafiły do polski właśnie z terenu Imperium Osmańskiego?

Współcześnie coraz więcej poduszek wytwarzanych jest z materiałów syntetycznych. Ma to swoje dobre strony, bo po pierwsze ratuje alergików uczulonych na materiały naturalne. Po drugie- poduszki wykonane z pianek poliuretanowych mogą być miękkie i komfortowe a jednocześnie zachowywać kształt, nawet gdy śpiący wierci się w nocy.

W latach 80tych świat zachwycił się pianką z pamięcią używaną przez NASA do redukcji przeciążeń, którym poddawani są astronauci w czasie lotu. Poduszka z niej wykonana ma jedak swoje wady – okazało się, że pod wpływem ciężaru i ciepła ciała głowa zapada się bardziej niż wynika to z projektu poduszki.

W miarę rozwoju cywilizacji coraz więcej czasu spędzamy w pozycji siedzącej. Kiedy komputery stały się nieodłączną częścią życia pojawił się dodatkowy problem. Siedząc przed monitorem lub korzystając ze smartfonów nieświadomie pochylamy lub wysuwamy głowę do przodu.

W skutek tego - mówiąc fachowym językiem - dochodzi do zniesienia lordozy szyjnej ( czyli jednej z fizjologicznych krzywizn kręgosłupa). Kręgosłup przestaje wtedy pracować prawidłowo.

Kiedy pochylamy głowę pod kątem 60°, co ma miejsce przy korzystaniu ze smartfonów, na nasz kręgosłup oddziałują takie siły, jakby głowa ważyła 27 kilogramów! Długofalowe skutki takiego przeciążenia są oczywiste – ból , sztywność karku oraz dyskopatie i bóle głowy.

Dlatego jakość naszego snu stała się ważniejsza niż wcześniej. Firma Onsen biorąc pod uwagę problem „szyi technologicznej” poduszki, które pozwalają w czasie snu zachować prawidłowe ułożenie szyi – i to bez względu na to czy śpimy na plecach czy w czasie snu bezwiednie przekręcimy się na bok.