Somatotropina (GH) – znaczenie, działanie, niedobór, nadmiar

Somatotropina (GH), zwana również hormonem wzrostu, jest jednym z najważniejszych hormonów w organizmie człowieka. Jest wytwarzana przez przedni płat przysadki mózgowej i jest uwalniana w odpowiedzi na impulsy neurohormonalne. Działanie somatotropiny (GH) jest różnorodne i wpływa na wiele procesów w organizmie.
 

Synteza somatotropiny (GH) jest skomplikowanym procesem, który jest kontrolowany przez szereg czynników regulacyjnych. Hormon wzrostu wytwarzany jest jako prekursor zwany somatoliberyną, który jest przetwarzany w przysadce mózgowej na aktywną formę somatotropiny. Stężenie hormonu wzrostu we krwi jest regulowane w sposób pulsacyjny, z najwyższymi poziomami występującymi podczas snu i w okresie dojrzewania.
 

• niedoczynność przysadki mózgowej;
• zaburzenia rozwojowe mózgu;
• nowotwór mózgu;
• urazy głowy.

• karłowatość;
• niedorozwój płciowy;
• otyłość brzuszna;
• sucha skóra;
• szybka męczliwość;
• przewlekłe zmęczenie;
• trudności z koncentracją;
• zaburzenia czuciowe;
• zaburzenia nastroju;
• zaburzenia snu.

• nadczynność przysadki mózgowej;
• nowotwór mózgu, a przede wszystkim gruczolak przysadki mózgowej.

• gigantyzm;
• akromegalia;
• deformacje ciała;
• przerost kości i stawów;
• powiększenie narządów wewnętrznych;
• nadmierne owłosienie;
• wzmożona potliwość;
• insulinooporność;
• cukrzyca;
• nadpobudliwość psychoruchowa;
• zaburzenia nastroju;
• zaburzenia snu.

Za co odpowiada somatotropina (GH)?

Somatotropina (GH) odpowiada przede wszystkim za wzrost. Zadaniem somatotropiny (GH) jest bowiem stymulowanie wzrostu tkanek, syntezy białek i regeneracji ciała. Wpływa ona także na metabolizm energetyczny człowieka. Dodatkowo somatotropina (GH) działa jako neuromodulator kształtujący funkcje poznawcze i emocjonalne.

Jakie są skutki niedoboru lub niskiego poziomu somatotropiny (GH)?

Niedobór somatotropiny (GH) w okresie dojrzewania może skutkować karłowatością i niedorozwojem płciowym. Natomiast niski poziom somatotropiny (GH) u nastolatków i dorosłych przejawia się szybszą męczliwością i przewlekłym zmęczeniem. Poza tym jej niedobór możę wywoływać otyłość brzuszną, a także zaburzenia natury psychicznej.

Jakie są skutki nadmiaru lub wysokiego poziomu somatotropiny (GH)?

Podstawowym skutkiem nadmiaru lub wysokiego poziomu somatotropiny (GH) w okresie dojrzewania jest możliwość wystąpienia akromegalii i gigantyzmu. Poza tym wysoki poziom somatotropiny (GH) powoduje deformacje ciała, przerost kości i stawów oraz powiększenie narządów wewnętrznych. Zbyt duże stężenie hormonu wzrostu we krwi przekłada się często na insulinooporność i cukrzycę.

Jak zwiększyć wydzielanie somatotropiny (GH)?

Zwiększyć wydzielanie somatotropiny (GH) można przez podawanie środków farmakologicznych na podstawie zaleceń lekarza specjalisty. Nieprawidłowe jej stężenie we krwi wymaga bowiem konsultacji endokrynologicznej. Poziom hormonu wzrostu we krwi rośnie jednak również w trakcie wykonywania intensywnych ćwiczeń siłowych i wytrzymałościowych.

Jak zmniejszyć wydzielanie somatotropiny (GH)?

Zmniejszyć wydzielanie somatotropiny (GH) można przez podawanie środków farmakologicznych na podstawie zaleceń lekarza specjalisty. Nieprawidłowe jej stężenie we krwi wymaga bowiem konsultacji endokrynologicznej. Najczęściej pacjentom podaje się somatostatynę, która zmniejsza poziom hormonu wzrostu we krwi, bowiem działa antagonizująco.