Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Doradztwo i obsługa zamówień: +48 512 999 218 
0

Amnezja dysocjacyjna - czym jest i jak ją rozpoznać?

25 sierpnia 2025
Czy wiesz, że ludzki umysł potrafi w niezwykły sposób chronić nas przed cierpieniem psychicznym? Jednym z najbardziej intrygujących mechanizmów obronnych jest amnezja dysocjacyjna. Jest to zjawisko, w którym umysł dosłownie zamyka dostęp do wspomnień związanych z traumą lub silnym stresem. Choć może to brzmieć jak fabuła thrillera psychologicznego, amnezja dysocjacyjna istnieje naprawdę.

Amnezja tego typu nie wynika z uszkodzenia mózgu, lecz z procesów psychicznych. Człowiek może zapomnieć przez nią o konkretnym wydarzeniu, osobie czy nawet całym okresie życia, mimo że jego mózg fizycznie nadal posiada te informacje. To swoista forma psychicznego odłączenia się od traumy, aby móc ją przetrwać. Często towarzyszy innym zaburzeniom dysocjacyjnym, takim jak depersonalizacja czy fuga dysocjacyjna.

Mateusz Nesterok, psycholog z ONSEN®, podkreśla, że amnezja dysocjacyjna nie dotyczy tylko drastycznych przypadków. Może dotknąć także osoby z pozoru normalnie funkcjonujące w odpowiedzi na przeciążenie emocjonalne, chroniczny stres czy bolesne relacje. Należy jednak pamiętać, że rozpoznanie i leczenie tego zaburzenia wymaga empatycznego specjalisty.

Objawy amnezji dysocjacyjnej - na co zwrócić uwagę?

Amnezja dysocjacyjna objawia się nagłą utratą wspomnień dotyczących ważnych wydarzeń osobistych. Osoba może nie pamiętać traumatycznego incydentu z dzieciństwa, ale też konfliktu rodzinnego czy wypadku. Niekiedy jednak takie dziury w pamięci obejmują też codzienne sytuacje, które dla innych wydają się zupełnie zwyczajne, ale dla tej osoby są wyjątkowe.

Nesterok zwraca uwagę, że jednym z głównych sygnałów ostrzegawczych jest "znikanie w czasie". Objawia się to przede wszystkim nagłą dezorientacją, która rodzi trudność z przypomnieniem sobie, gdzie się było lub co się robiło. U niektórych osób dochodzi do konfabulacji, czyli tworzenia fałszywych wspomnień w celu wypełnienia luk. Dla otoczenia może to wyglądać jak niegroźne zapominalstwo, jednak w może być objawem głębszego problemu.

Osoby z amnezją dysocjacyjną mogą funkcjonować normalnie w pracy, w rodzinie, jednak w ich psychice trwa nieustanna walka. Ich organizm może reagować nieprawidłowo również w tych sytuacjach. Co ciekawe, również jakość snu odgrywa tutaj ogromną rolę. Badania pokazują, że osoby z zaburzeniami dysocjacyjnymi często śpią płytko i niespokojnie, dlatego właściwe wybory są kluczowe. W tym również wybór najlepszego materaca, który wspomaga regenerację.

Jak diagnozuje się amnezję dysocjacyjną?

Właściwe rozpoznanie amnezji dysocjacyjnej wymaga szczegółowego wywiadu psychologicznego, ale też wykluczenia przyczyn neurologicznych, które mogą dawać podobne objawy. Diagnostyka opiera się nie tylko na tym, co mówi pacjent, ale także na jego zachowaniu, historii życia i mechanizmach unikania trudnych tematów. Bardzo często pacjent sam nie dostrzega, że coś zniknęło z jego pamięci. Dopiero inne osoby zauważają niespójności w jego narracji, prosząc go o wizytę u lekarza.

Mateusz Nesterok podkreśla, że kluczowe znaczenie ma stworzenie atmosfery bezpieczeństwa. Taka osoba z amnezją dysocjacyjną nie przypomni sobie traumatycznych wydarzeń na siłę. Musi ona odbyć cały proces, który odbywa się w tempie akceptowanym przez jej psychikę. Często konieczna jest współpraca z psychoterapeutą, czasem także z psychiatrą.

Ważnym elementem procesu terapeutycznego jest także praca nad snem i regeneracją organizmu. Wielu terapeutów zauważa, że jakość snu ma istotny wpływ na postępy terapii. Wybór odpowiedniego wyposażenia sypialni może wydawać się detalem, ale dla psychiki staje się bardzo ważnym elementem poczucia bezpieczeństwa, które jest podstawą leczenia.

Czy można wyleczyć amnezję dysocjacyjną?

Amnezja dysocjacyjna jest zaburzeniem psychicznym, które można skutecznie leczyć, choć nie zawsze oznacza to pełny powrót wspomnień. Dla wielu osób sukcesem jest raczej odzyskanie poczucia tożsamości i spójności życiowej niż konkretne wspomnienia. Terapia chorej osoby skupia się na budowaniu odporności psychicznej i świadomości emocji, ale też - paradoksalnie - akceptacji nieznanego.

Z biegiem czasu umysł może odsłaniać wyparte treści, jeśli środowisko jest bezpieczne. Czasem wystarczy jedna sesja psychoterapii, innym razem potrzebne są miesiące lub lata. Kluczem jest cierpliwość i zrozumienie, ale także zapewnienie warunków do regeneracji.

Mateusz Nesterok przypomina, że terapia powinna być holistyczna, jak przy większości schorzeń. Na zdrowienie składa się jednak także odpowiedni materac, regularny sen i ruch, a nadto wsparcie otoczenia. I choć wydawać by się mogło, że materac nie ma związku z amnezją, to w rzeczywistości jest częścią większej układanki. Holistycznej układanki, w której psychika i ciało potrzebują tego samego, czyli stabilności, równowagi i bezpieczeństwa.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.

FAQ: Amnezja dysocjacyjna

Co oznacza amnezja dysocjacyjna?

Amnezja dysocjacyjna to mechanizm psychicznej obrony, który powoduje, że umysł niejako zamyka dostęp do pamięci związanej z traumą czy silnym stresem. To nie efekt uszkodzenia mózgu, ale psychicznego odcięcia się, które pomaga przetrwać trudne emocje. Amnezja taka może dotyczyć zapominania ważnych wydarzeń, osób lub całych okresów życia, mimo że wspomnienia te fizycznie nadal istnieją w mózgu.

Ile trwa amnezja dysocjacyjna?

Czas trwania jest indywidualny i zależy od przebiegu terapii. W niektórych przypadkach wystarczy jedna sesja psychoterapii, a w innych potrzeba wielu miesięcy, a nawet lat. Ważna jest cierpliwość, poczucie bezpieczeństwa i proces zgodny z tempem psychiki pacjenta.

Jakie są objawy amnezji dysocjacyjnej?

Osoba z amnezją dysocjacyjną może nagle przestać pamiętać traumatyczne zdarzenie z przeszłości, ale także codzienne sytuacje, które normalnie byłyby oczywiste. Charakterystyczne jest "znikanie w czasie", czyli nagła dezorientacja i trudność w przypomnieniu sobie, gdzie się było lub co się robiło. Często pojawia się również konfabulacja, czyli tworzenie fałszywych wspomnień, by zapełnić luki w pamięci.

Jak zaczyna się amnezja dysocjacyjna?

Zazwyczaj amnezja dysocjacyjna w odpowiedzi na emocjonalne przeciążenie, chroniczny stres lub bolesne relacje. Osoba najpierw doświadcza trudności z dostępem do wspomnień, co może być niezauważalne dla niej samej. Często dopiero inni zauważają niespójności w jej narracji i sugerują konsultację. Diagnoza wymaga wywiadu psychologicznego oraz wykluczenia przyczyn neurologicznych.

Po czym poznać amnezję dysocjacyjną?

Amnezję dysocjacyjną trudno dostrzec samodzielnie. Często dopiero najbliższe osoby zauważają dziury w pamięci czy nietypowe zachowania. Nagłe braki pamięci dotyczące istotnych zdarzeń albo dezorientacja  a także obecność konfabulacji, mogą sugerować właśnie amnezję dysocjacyjną. Właściwa diagnoza wymaga jednak wsparcia specjalisty.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Numer telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o tym, jak zdrowo żyć i funkcjonować...

Producent bezczelnie perfekcyjnego materaca Osaka Air, anatomicznych poduszek i ergonomicznych mebli. Lider na europejskim rynku.