Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Doradztwo i obsługa zamówień: +48 512 999 218 
0

Astma u dzieci i dorosłych - co warto wiedzieć?

15 października 2025
astma, duszący kaszel, leczenie astmy
Od wielu lat astma oskrzelowa to jedna z najczęstszych przewlekłych chorób układu oddechowego. Występuje zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Szacuje się, że na całym świecie na astmę cierpi ponad 300 milionów ludzi, a liczba ta stale rośnie. Choroba charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym dróg oddechowych, który prowadzi do ich nadreaktywności. Oznacza to, że nawet niewielki bodziec, taki jak zimne powietrze czy kontakt z kurzem, może wywołać duszność, świszczący oddech czy napad kaszlu.

W przypadku dzieci objawy astmy często są mylone z nawracającymi infekcjami wirusowymi, co opóźnia postawienie prawidłowej diagnozy. U dorosłych z kolei astma bywa bagatelizowana, bo niektórzy pacjenci traktują duszność jako wynik stresu czy przemęczenia. Należy jednak wiedzieć, że nieleczona astma może prowadzić do trwałych zmian w strukturze oskrzeli. W tym również do zwiększonego ryzyka infekcji, a także obniżenia wydolności organizmu.

Współczesna medycyna dysponuje skutecznymi metodami diagnostyki i leczenia astmy, które pozwalają kontrolować chorobę oraz prowadzić pełne i aktywne życie. Kluczowa w przypadku astmy oskrzelowej jest edukacja pacjentów i wczesne rozpoznanie objawów. To bowiem podstawa leczenia astmy, decydująca o skuteczności terapii i jakości życia chorego.

Mechanizm i objawy astmy

Astma objawia się napadowymi trudnościami w oddychaniu, a przy tym uczuciem ucisku w klatce piersiowej i świszczącym oddechem. Objawiać może się też suchym kaszlem, który często nasila się w nocy lub nad ranem. Co do zasady objawy astmy mogą występować z różną częstotliwością i nasileniem, w zależności od stopnia kontroli choroby. U dzieci charakterystyczne są częste infekcje dróg oddechowych, które nie ustępują po leczeniu, a u dorosłych z kolei uczucie duszności podczas wysiłku fizycznego lub stresu.

Podłożem astmy jest przewlekły stan zapalny błony śluzowej oskrzeli, który prowadzi do ich zwężenia i nadreaktywności. Organizm reaguje wówczas przesadnie na czynniki zewnętrzne, takie jak alergeny, zimne powietrze, dym tytoniowy i zanieczyszczenia, ale czasem nawet intensywne zapachy. W wyniku tego mięśnie oskrzeli kurczą się, a śluz gęstnieje, przez co przepływ powietrza zostaje utrudniony.

Zrozumienie mechanizmu astmy oskrzelowej ma kluczowe znaczenie dla jej skutecznego leczenia. Astma nie jest bowiem wyłącznie problemem alergologicznym, ale chorobązapalną, której nie można całkowicie wyleczyć. Dlatego też stosowanie się do zaleceń lekarza, a w tym unikanie czynników wywołujących astmę, podobnie jak regularne przyjmowanie leków, to fundament terapii.

Astma u dzieci a astma u dorosłych

Co do zasady astma dziecięca ma często podłoże alergiczne i bywa związana z atopowym zapaleniem skóry lub katarem siennym. W wielu przypadkach objawy astmy łagodnieją wraz z wiekiem, choć nie zawsze choroba całkowicie ustępuje. Kluczowe w niwelowaniu astmy jest wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie, które zmniejsza ryzyko rozwoju trwałych zmian w układzie oddechowym.

U dorosłych astma oskrzelowa może mieć inne podłoże. Bywa wynikiem ekspozycji na czynniki drażniące jak chemikalia czy kurz w miejscu pracy, ale też współistnieć z innymi schorzeniami. Wśród nich wymienia się refluks żołądkowo-przełykowy, jak również otyłość czy choroby tarczycy. Objawy mogą pojawić się po raz pierwszy nawet w wieku 40–50 lat, dlatego nie należy zakładać, że astma to choroba wyłącznie wieku dziecięcego.

W obu grupach wiekowych astma oskrzelowa istotnie wpływa na jakość życia. Wielu osobom astma ogranicza aktywność fizyczną, utrudnia sen, a w przypadku dzieci może zaburzać rozwój emocjonalny i społeczny. Wczesne leczenie i edukacja to podstawowe narzędzia, które pomagają zminimalizować wpływ astmy na codzienne funkcjonowanie.

Czynniki wywołujące astmę

Najczęstszymi czynnikami prowokującymi objawy astmy są alergeny, a więc kurz, roztocza, pyłki, sierść zwierząt, pleśń. U części osób astma oskrzelowa nasila się również pod wpływem infekcji wirusowych, stresu, zimnego powietrza lub intensywnego wysiłku. Równie istotne są zanieczyszczenia środowiska, jak smog, spaliny i dym papierosowy.

Czynniki zawodowe, takie jak kontakt z chemikaliami, farbami, lateksem czy pyłem, mogą z kolei prowadzić także do rozwoju astmy zawodowej, która jest tak samo poważna. Warto podkreślić, że nawet niewielka ekspozycja na drażniące substancje może wywołać u chorych poważny napad duszności.

Dlatego tak ważne jest, aby osoby z astmą dokładnie znały swoje czynniki ryzyka i starały się ich unikać. Pomocne mogą być oczyszczacze powietrza, a także regularne wietrzenie mieszkania i ograniczenie kontaktu ze zwierzętami. Niezwykle ważne jest utrzymywanie wysokiej higieny tekstyliów, a zwłaszcza pościeli i materacy, gdzie gromadzą się roztocza.

Profilaktyka i leczenie astmy

Obecnie standardowe leczenie astmy opiera się na dwóch filarach, jakimi jest kontrolowanie stanu zapalnego i łagodzenie objawów. Najczęściej stosowane leki na astmę to leki wziewne - przeciwzapalne glikokortykosteroidy oraz leki rozszerzające oskrzela. W przypadku cięższych postaci astmy włącza się także leczenie biologiczne. Zadaniem leczenia biologicznego jest blokowanie konkretnych cząsteczek odpowiedzialnych za rozwój stanu zapalnego.

Nie mniej istotna jest edukacja pacjenta, a w tym znajomość techniki inhalacji i umiejętność rozpoznania zbliżającego się ataku. Zaleca się także prowadzenie dzienniczka objawów, aby móc je lepiej przewidywać. Współpraca z lekarzem pozwala dostosować leczenie astmy do indywidualnych potrzeb.

Profilaktyka obejmuje również zdrowy styl życia, jak choćby regularną aktywność fizyczną i utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Bardzo ważne jest też dbanie o higienę snu, która odpowiada za regenerację. Dobry sen z zasady wspiera układ odpornościowy, a przy tym łagodzi napięcie mięśni oddechowych.

Psychologiczne skutki astmy

Jak wskazuje Mateusz Nesterok, astma jest chorobą somatyczną, ale niesie ze sobą obciążenie psychiczne. Pacjenci mogą odczuwać lęk przed napadem duszności, co prowadzi do unikania aktywności fizycznej i społecznej. Długotrwały stres z kolei pogarsza przebieg choroby, utrudniając kontrolę objawów.

Dzieci z astmą oskrzelową bywają bardziej wycofane, bo czują się inne od rówieśników. Muszą bowiem przyjmować leki przeciwastmatyczne, nie mogą biegać tak swobodnie, jak inni. Z kolei dorośli pacjenci często doświadczają frustracji i spadku samooceny, gdy objawy ograniczają ich w pracy czy relacjach.

Dlatego coraz częściej lekarze zalecają wsparcie psychologiczne jako element terapii. Nauka technik relaksacyjnych i redukcja stresu pomagają lepiej radzić sobie z astmą, aby ograniczyć jej wpływ na codzienne życie.

Komfort snu a astma

To głównie właśnie sen odgrywa najważniejszą w regeneracji organizmu, a u osób z astmą ma ona szczególne znaczenie. W nocy często dochodzi do nasilenia objawów astmy, bo oskrzela się zwężają, a oddech staje się płytszy. Niewłaściwa pozycja ciała, ale też zbyt miękki materac lub źle dobrana poduszka mogą dodatkowo utrudniać oddychanie.

Dlatego też osoby z astmą powinny zwracać szczególną uwagę na ergonomię snu. Poduszka powinna zapewniać prawidłowe ułożenie głowy i szyi, aby drogi oddechowe pozostały drożne, a kręgosłup zachował naturalną linię. Szczególnie w przypadku spania na plecach trzeba zadbać o to, aby głowa nie opadała do klatki piersiowej, czyli unikać wysokich poduszek, które taki problem wywołują. Warto jest też wybierać produkty antyalergiczne i przewiewne, które nie gromadzą kurzu ani roztoczy.

Polskiej produkcji poduszki ortopedyczne marki ONSEN® są zaprojektowane właśnie z myślą o zdrowym i bezpiecznym śnie. Są wykonane z nowoczesnych materiałów Purotex®, które redukują obecność alergenów i wspierają prawidłowe oddychanie w nocy. Dobrze dobrana poduszka do spania to nie tylko wygoda, ale realny element profilaktyki, który każdej nocy wspiera zdrowie układu oddechowego, jak też poprawia komfort życia osób z astmą.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.

FAQ: Astma

Po czym poznać, że ma się astmę?

Najczęściej przy astmie pojawiają się trudności z oddychaniem, uczucie duszności, świszczący oddech oraz kaszel. Objawy astmy występują szczególnie w nocy lub nad ranem. Objawy często nasilają się po kontakcie z alergenami, wysiłku fizycznym albo podczas infekcji dróg oddechowych. Typowe dla astmy jest to, że symptomy pojawiają się falowo - raz są silniejsze, a innym razem mogą niemal całkowicie ustąpić.

Jak długo można żyć z astmą?

Dzięki nowoczesnym metodom leczenia większość osób z astmą może prowadzić normalne, długie życie. Choroba ta nie musi skracać życia, o ile jest odpowiednio kontrolowana. Regularne stosowanie leków i unikanie czynników wywołujących objawy pozwala utrzymać astmę pod dobrą kontrolą.

Jakie są objawy astmy?

Najczęstsze objawy astmy to duszności, uczucie ucisku w klatce piersiowej, świszczący oddech i suchy kaszel. Jej objawy mogą nasilać się w nocy, przy wysiłku albo pod wpływem czynników drażniących, takich jak dym, kurz, zimne powietrze czy silne zapachy. Charakterystyczne jest to, że symptomy astmy często pojawiają się napadowo i ustępują samoistnie lub po zastosowaniu leków.

Czy astma uszkadza serce?

Sama astma nie prowadzi bezpośrednio do uszkodzenia serca. Jednak ciężkie, nieleczone napady duszności mogą obciążać układ krążenia, co w dłuższej perspektywie może zwiększać ryzyko problemów sercowo-naczyniowych. Dobra kontrola astmy i regularne przyjmowanie leków minimalizują to ryzyko.

Czy astma może wpływać na sen?

Tak, astma może wpływać na sen. Potwierdza to kilka badań naukowych. Wiele osób zauważa, że objawy nasilają się w nocy. Może to prowadzić do częstego budzenia się, przerywanego snu i uczucia zmęczenia w ciągu dnia. Odpowiednie leczenie oraz stworzenie sprzyjającego środowiska w sypialni (odpowiedni materac i poduszka, oczyszczone powietrze, brak alergenów) znacząco poprawiają jakość snu.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Numer telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o tym, jak zdrowo żyć i funkcjonować...

Producent bezczelnie perfekcyjnego materaca Osaka Air, anatomicznych poduszek i ergonomicznych mebli. Lider na europejskim rynku.