Osobowość wieloraka – fakty i mity

Jak rozpoznać osobowość wieloraką?

Osobowość wieloraka znana jest również jako zaburzenie osobowości wielorakiej (DID). Jest to zaburzenie psychiczne, które można rozpoznać przez zaobserwowanie obecności dwóch lub więcej wyraźnych tożsamości lub stanów osobowości, które przejmują kontrolę nad zachowaniem osoby w różnych momentach. Tożsamości te mogą różnić się imionami, cechami charakteru, wspomnieniami i zachowaniami. Często osoba z osobowością mnogą doświadcza luk w pamięci, gdy jedna osobowość przejmuje kontrolę, a wspomnienia i zdarzenia są niedostępne dla innych tożsamości. Nie należy nazywać jej rozdwojeniem jaźni.

W jaki sposób zachowuje się osoba z osobowością mnogą?

Osoba z osobowością wieloraką może nagle zmieniać sposób mówienia, zachowanie, gesty czy postawę. Dzieje się to w zależności od aktywnej tożsamości. Mogą pojawiać się także nagłe zmiany nastroju oraz przeskoki między różnymi cechami charakteru. Dodatkowo osoby z DID często doświadczają trudności z pamięcią, jak też problemów w przypomnieniu sobie wydarzeń, które miały miejsce, gdy kontrolę sprawowała inna tożsamość.

Czy można mieć trzy osobowości?

W pewien sposób tak. Osoba z zaburzeniem osobowości wielorakiej może mieć trzy lub więcej odrębnych tożsamości. Niektóre przypadki opisywały nawet kilkanaście czy kilkadziesiąt różnych osobowości, które mogą przyjmować różne role w życiu danej osoby.

Czy schizofrenia i osobowość mnoga są tym samym?

Nie, schizofrenia i zaburzenie osobowości wielorakiej to dwa różne zaburzenia. Schizofrenia charakteryzuje się zaburzeniami myślenia, halucynacjami, urojeniami oraz dezorganizacją mowy i zachowania. Natomiast osobowość wieloraka dotyczy współistnienia odmiennych tożsamości w jednym ciele. Często oba zaburzenia są mylone, jednak różnią się zarówno przyczynami, jak i objawami.

Czym jest rozpad osobowości?

Rozpad osobowości to proces, w którym psychika osoby dzieli się na oddzielne tożsamości. Stanowi to mechanizm obronny w odpowiedzi na ekstremalny stres lub traumy, najczęściej te przeżyte we wczesnym dzieciństwie. Taki podział osobowości pozwala osobie uniknąć bólu psychicznego przez stworzenie odrębnych tożsamości, które mogą przejąć traumatyczne wspomnienia i doświadczenia.