Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Doradztwo i obsługa zamówień: +48 512 999 218 
0

Zaburzenia konwersyjne - jak wpływają na życie?

20 września 2025
Stosunkowo rzadko spotykane zaburzenia konwersyjne, określane także jako zaburzenia neurologiczne czynnościowe, to złożona grupa zaburzeń psychicznych, które manifestują się objawami somatycznymi. Oznacza to, że choć badania medyczne nie potwierdzają organicznych uszkodzeń układu nerwowego, to pacjent doświadcza realnych trudności w codziennym funkcjonowaniu. Najczęściej są to problemy z mową lub poruszaniem się, ale również drżenia czy utrata czucia.

Dla osób dotkniętych zaburzeniami konwersyjnymi jest to niezwykle obciążające doświadczenie, które bez specjalistycznej diagnozy bywa mylone z chorobami neurologicznymi. W ocenie psychologa Mateusza Nesterok zaburzenia konwersyjne wciąż pozostają tematem rzadko omawianym w debacie publicznej. Wynika to ze skomplikowanej natury zjawiska, bowiem pacjenci naprawdę cierpią, a jednocześnie badania obrazowe i laboratoryjne często nie wykazują nieprawidłowości. Brak wskazania jasnej przyczyny zaburzeń konwersyjnych rodzi poczucie niezrozumienia i stygmatyzację.

Czym są zaburzenia konwersyjne?

Zgodnie z ICD-10, wspólnym rysem zaburzeń dysocjacyjnych i konwersyjnych jest częściowa lub całkowita utrata integracji między:
  • wspomnieniami przeszłości;
  • poczuciem tożsamości;
  • wrażeniami czuciowymi;
  • kontrolą ruchów ciała.
Objawy te mogą przyjmować formę niedowładów, zaburzeń chodu, mutyzmu, jąkania czy ślepoty, a niekiedy nawet napadów drgawkowych. Bardzo często objawy zaburzeń konwersyjnych łudząco przypominają choroby somatyczne. Co istotne, nie są one symulacją, bowiem co do zasady pojawiają się w sposób niekontrolowany, a dla pacjenta są w pełni rzeczywiste.

Większość przypadków zaburzeń konwersyjnych ma tendencję do ustępowania w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Szczególnie, gdy wywołane jest trudnymi doświadczeniami życiowymi, a przede wszystkim tymi gwałtownymi. Z kolei przewlekłe zaburzenia konwersyjne, zwłaszcza utrzymujące się zaburzenia czucia czy porażenia, mogą wskazywać na głębsze i nierozwiązane konflikty emocjonalne.

Skąd biorą się zaburzenia konwersyjne?

Obecnie uważa się, że zaburzenia konwersyjne są pochodzenia psychogennego, czyli są związane z psychiką. Najczęściej pojawiają się w reakcji na traumatyczne wydarzenia, ale też kryzysy emocjonalne czy nierozwiązywalne sytuacje, w których pacjent nie odnalazł innej drogi poradzenia sobie z emocjami.

Bardzo często objawy zaburzeń konwersyjnych bywają odzwierciedleniem wyobrażeń chorego na temat tego, jak wyglądałaby choroba somatyczna. Gdy pacjent przekonany, że silny stres może doprowadzić do paraliżu, rzeczywiście doświadcza nagłego niedowładu kończyn. Jest więc to swoisty mechanizm obronny, w którym organizm zamienia napięcie psychiczne na objawy fizyczne.

Nesterok podkreśla, że nie należy interpretować zaburzeń konwersyjnych jako udawania czy nazywać ich przesadą. Dla pacjenta to realne doświadczenie, które pokazuje, jak silny wpływ ma psychika na funkcjonowanie ciała. Przykład tego, że perspektywa biopsychospołeczna jest w pełni uzasadniona.

Jak diagnozuje się zaburzenia konwersyjne?

Pacjenci z zaburzeniami konwersyjnymi trafiają zwykle najpierw do lekarzy neurologów, ponieważ ich objawy przypominają choroby układu nerwowego. Dopiero po wykluczeniu przyczyn organicznych, a następnie przeprowadzeniu szczegółowej diagnostyki psychiatrycznej, możliwe jest ustalenie prawidłowego rozpoznania. Dlatego też diagnozowanie zaburzeń konwersyjnych bywa długotrwałe.

Kluczowe w diagnozie zaburzenia konwersyjnego jest ustalenie, czy objawy pozostają w bezpośrednim związku czasowym z trudnym wydarzeniem życiowym, a ewentualnie z przewlekłym stresem. Ważna jest także obserwacja, czy objawy ustępują lub zmieniają się w zależności od sytuacji emocjonalnej pacjenta.

Jak leczyć zaburzenia konwersyjne?

Co do zasady podstawą leczenia zaburzeń konwersyjnych jest psychoterapia, a szczególnie terapia poznawczo-behawioralna, która po prostu uczy pacjenta rozpoznawania związku między stresem a objawami somatycznymi. W przypadku zaburzeń powiązanych z traumą skuteczna może być także terapia EMDR.

Dodatkowo stosuje się techniki relaksacyjne, terapię zajęciową czy fizjoterapię, aby przywracać prawidłowe funkcje ruchowe i czuciowe. W sytuacjach, gdy zaburzeniom towarzyszy depresja lub lęk, lekarz może włączyć farmakoterapię.

Zdaniem Mateusza Nesterok kluczowe znaczenie ma zaufanie między pacjentem a terapeutą. Tylko w bezpiecznej relacji chory może stopniowo konfrontować się z trudnymi emocjami, aby odzyskiwać kontrolę nad swoim ciałem i życiem.

Jakie rokowania dają zaburzenia konwersyjne?

Rokowania w zaburzeniach konwersyjnych są zróżnicowane. W wielu przypadkach objawy ustępują samoistnie lub po podjęciu psychoterapii, szczególnie jeśli dotyczą krótkotrwałych epizodów związanych z nagłym stresem. W innych przypadkach mogą utrzymywać się dłużej, a nawet powracać w momentach kryzysowych.

Warto pamiętać, że w procesie zdrowienia ogromną rolę odgrywa psychoedukacja. Świadomość, że takie objawy nie są wymysłem ani symulacją, lecz naturalną reakcją obronną organizmu, zmniejsza poczucie winy i ułatwia współpracę z terapeutą. Dodatkowo znaczenie mają zdrowe nawyki, a więc dbanie o higienę snu, aktywność fizyczną, redukcję stresu i relacje społeczne.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.

FAQ: Zaburzenia konwersyjne

Co to są zaburzenia konwersyjne?

Zaburzenia konwersyjne to zaburzenia psychiczne, w których trudności emocjonalne i stres objawiają się w postaci dolegliwości fizycznych. Głównie takich jak problemy z poruszaniem się, mową czy czuciem. Jednocześnie badania medyczne nie wykazują żadnych uszkodzeń organicznych.

Co to jest konwersja w psychologii?

W psychologii konwersja to mechanizm obronny polegający na zamianie napięcia psychicznego w objaw cielesny. Osoba chora nie udaje ani nie kontroluje tych objawów. Dla niej są one w pełni realne.

Jakie są przykłady zachowań konwersyjnych?

Najczęściej zachowania konwersyjne to niedowłady, problemy z chodzeniem, jąkanie, utrata głosu, drżenia, napady przypominające padaczkę czy brak czucia w różnych częściach ciała.

Jak zachowuje się osoba z zaburzeniami konwersyjnymi?

Osoba z zaburzeniami konwersyjnymi może przejawiać objawy typowe dla chorób neurologicznych, które pojawiają się nagle, zwykle w związku z silnym stresem czy trudnym wydarzeniem. Często konwersje nasilają się w sytuacjach emocjonalnych i mogą znikać samoistnie, a potem powracać. Dla chorego są to poważne i prawdziwe dolegliwości, które wywołują cierpienie i utrudniają codzienne życie.

Czym zaburzenia konwersyjne różnią się od chorób somatycznych?

Podstawową różnicą między chorobami somatycznymi a zaburzeniami konwersyjnymi jest to, że przy zaburzeniach konwersyjnych badania medyczne zazwyczaj nie wskazują żadnych zmian organicznych, a ich objawy wynikają z podłoża psychicznego. W chorobach somatycznych istnieją fizyczne uszkodzenia lub procesy chorobowe, które można potwierdzić badaniami. Objawy konwersyjne mają silny związek z emocjami i stresem, a ich przebieg bywa zmienny, podczas gdy choroby somatyczne zwykle mają bardziej przewidywalny obraz kliniczny.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Numer telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o tym, jak zdrowo żyć i funkcjonować...

Producent bezczelnie perfekcyjnego materaca Osaka Air, anatomicznych poduszek i ergonomicznych mebli. Lider na europejskim rynku.