Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Informacje o produktach: +48 509 940 633 | Obsługa zamówień: +48 512 999 218
0

Spondyloartropatia – objawy, przyczyny, leczenie

25 kwietnia 2024
spondyloartropatia, ZZSK, ból kręgosłupa, zapalenie stawów
Spondyloartropatie to grupa chorób reumatycznych o tożsamych cechach klinicznych. Są to dolegliwości, które dotykają głównie stawów kręgosłupa, a także mogą wpływać na inne struktury. Zaliczane są do grupy chorób zapalnych, a w konsekwencji mogą prowadzić nawet do postępującej sztywności i bólu kręgosłupa, co negatywnie wpływa na zdrowie pacjenta.

Wśród najbardziej znanych spondyloartropatii wymienia się zapalenie stawów kręgosłupa, czyli chorobę Bechterewa. Wyróżnia się też choroby zapalne jelit, które tylko pozornie nie mają nic wspólnego ze stawami. Niekiedy może być to też łuszczycowe zapalenie stawów lub reaktywne zapalenie stawów, które mogą wystąpić po infekcjach bakteryjnych. Dlatego warto być wyczulonym na objawy spondyloartropatii, aby móc rozpocząć jej szybkie leczenie.
choroba Bechterewa, zapalenie stawów, choroby reumatyczne

Przyczyny spondyloartropatii

Medycyna nie do końca zna przyczyny spondyloartropatii, ale powszechnie uważa się, że są wynikiem skomplikowanej interakcji czynników genetycznych, immunologicznych i środowiskowych, która dotyczy niewielkiej części populacji. Jednym z kluczowych czynników predysponujących do jej rozwoju jest obecność antygenu HLA-B27, białka występującego na powierzchni komórek. Odgrywa ono ważną rolę w prezentacji antygenów układowi immunologicznemu. Około 90% pacjentów z zapaleniem stawów kręgosłupa jest nosicielami tego antygenu.

Czynniki środowiskowe, a w tym infekcje bakteryjne i wirusowe, mogą przyczyniać się do rozwoju spondyloartropatii w w przypadku reaktywnego zapalenia stawów, które często pojawia się w wyniku dość często spotykanych zakażeń przewodu pokarmowego, a niekiedy także urogenitalnego. Przypuszcza się, że mikroby te mogą wywoływać odpowiedź immunologiczną, która następnie utrzymuje i atakuje tkanki organizmu.

U niektórych pacjentów, czynnikiem rozwoju spondyloartropatii może być dysfunkcja odpowiedzi immunologicznej, kiedy to układ odpornościowy zaczyna atakować tkanki organizmu. W ten sposób prowadzi do stanów zapalnych w stawach i innych tkankach. To zaburzenie odpowiedzi immunologicznej może być wywołane przez nieprawidłowości w cytokinach, które są regulatorami odpowiedzi zapalnej.
antygen HLA-B27, spondyloartropatia, stan zapalny

Objawy spondyloartropatii

Najczęściej pierwsze objawy spondyloartropatii są zróżnicowane i zmieniają się w zależności od rodzaju choroby, a także cech pacjenta. Kluczowym objawem jest ból i sztywność kręgosłupa, a zwłaszcza w części lędźwiowej, które nasilają się w nocy, a zmniejszają po aktywności fizycznej. Oprócz tego, pacjenci mogą doświadczać bólu i obrzęku w stawach obwodowych, szczególnie w stawach kończyn dolnych.

Spondyloartropatie mogą prowadzić do zapalenia ścięgien i ich przyczepów, co manifestuje się bólem i tkliwością. Mogą również wpływać na inne organy, powodując choćby zapalenie oczu, problemy z jelitami czy zmiany skórne, co wynika z ich specyficznego przebiegu.

Objawy te wpływają na jakość życia pacjentów, ograniczając ich zdolność do pracy oraz aktywności codziennych. Dlatego też wczesne rozpoznanie i leczenie to fundament dla zapobiegania silniejszemu rozstrojowi zdrowia. Warto więc być wrażliwym na objawy spondyloartropatii, aby jej uniknąć lub zwiększyć skuteczność leczenia.
sztywność kręgosłupa, obrzęk stawów w kręgosłupie, ból pleców

Diagnozowanie spondyloartropatii

W wielu przypadkach diagnozowanie spondyloartropatii może być trudnym wyzwaniem ze względu na różnorodność objawów. Sprawy nie ułatwiają też ich wspólne cechy z innymi chorobami reumatycznymi. Proces diagnozy zazwyczaj rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego, podczas którego lekarz zbiera informacje o historii medycznej pacjenta. Wymaga to bardzo szczegółowej analizy symptomów, a tym samym specjalistycznej wiedzy.

Kluczową rolę odgrywają badania obrazowe, a w tym przede wszystkim rezonans magnetyczny (MRI). Ten bowiem pozwala na wczesne wykrycie zapaleń w stawach krzyżowo-biodrowych, a ewentualniew innych stawach kręgosłupa. I to nawet zanim zmiany będą widoczne na zdjęciach RTG, od których raczej się już odchodzi. Te bywają używane do oceny stopnia zaawansowania choroby, a szczególnie w przypadku postępujących zmian degeneracyjnych i zrastania stawów, kiedy są one już znane i widoczne.

Proces diagnozowania wspierają badania laboratoryjne, chociaż nie ma specyficznego testu dla wszystkich form spondyloartropatii. Często wykononuje się badanie białka C-reaktywnego (CRP) i szybkości opadania erytrocytów (OB), co pozwala ocenić wskaźniki stanu zapalnego. Przeprowadza się także testy na obecność antygenu HLA-B27, choć jego obecność nie jest kluczowa do postawienia diagnozy.
test CRP, białko C-reaktywne, infekcja wirusowa

Metody leczenia spondyloartropatii

Należy pamiętać, że leczenie spondyloartropatii jest złożone i wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Celem terapii jest zmniejszenie bólu, a także zapobieganie postępowi choroby w ramach dostępnych możliwości. Ma to utrzymać jak najlepszą jakości życia u pacjentów. Leczenie zazwyczaj obejmuje kombinację farmakoterapii, rehabilitacji i terapii psychologicznej, zatem odbywa się wielotorowo.

W pierwszej kolejności stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które mają złagodzić ból i zmniejszyć zapalenie. Często przynoszą szybką ulgę w objawach, ale ich długotrwałe stosowanie to zły pomysł ze względu na skutki uboczne, takie jak problemy żołądkowo-jelitowe czy nerkowe.

Coraz częściej stosuje się leki modyfikujące przebieg choroby (DMARDs), takie jak sulfasalazyna. Te mogą być mogą być stosowane w łagodniejszym przebiegu, a niekiedy także w spondyloartropatiach związanych z zapaleniami jelit. Inne przypadki mogą wymagać biologicznych leków modyfikujących przebieg choroby, jak choćby inhibitorów TNF, czyli takrolimusu lub infliksymabu. Istnieją też nowocześniejsze leki celowane, a wśród nich inhibitory interleukin, do których należy sekukinumab i ixekizumab. Te są stosowane, gdy konwencjonalne leczenie jest nieskuteczne.

Jej leczenie obejmuje też rehabilitację z fizjoterapeutą, a w jej skład wchodzą ćwiczenia mające na celu utrzymanie zakresu ruchu i wzmacnianie mięśni, co przekłada się na poprawę ogólnej kondycji fizycznej. Fizjoterapia może pomóc też w zmniejszeniu sztywności oraz bólu, aby zapobiegać utracie funkcji stawów.

Niezbędne jest nadto wsparcie psychologiczne, ponieważ chroniczny ból i ograniczenia w funkcjonowaniu mogą prowadzić do frustracji, depresji czy lęku, co nigdy nie jest zbyt przyjemne. Tu podstawą jest poradnictwo psychologiczne, jednak optymalna byłaby psychoterapia, która pomaga pacjentom radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi związanymi z chorobą. Zrozumienie choroby, jak też świadome uczestnictwo w leczeniu, zdecydowanie poprawią jego wyniki.
leki na spondyloartropatię, terapia celowana, leczenie zapalenia kręgosłupa

Rehabilitacja w spondyloartropatii

Rehabilitacja w przypadku spondyloartropatii odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu chorobą. Ma ona celu zmniejszenie bólu i poprawę funkcjonowania, co przekłada się na podniesienie jakości życia pacjentów. Skupia się na obszarach takich jak utrzymanie lub poprawa zakresu ruchu, co wiąże się ze wzmacnianiem mięśni. Ważna jest tu edukacja pacjentów w zakresie samodzielnego zarządzania zdrowiem.

Fundamentem rehabilitacji są ćwiczenia wzmacniające, które koncentują się na budowaniu siły mięśniowej, co jest kluczowe dla utrzymania stabilności stawów i kręgosłupa ma właściwym poziomie. Wzmacnianie mięśni otaczających kręgosłup pomaga w redukcji obciążenia na stawy. To z kolei łagodzi objawy spondyloartropatii w dość istotnym stopniu.

Stosuje się także ćwiczenia rozciągające, które mają na celu zwiększenie elastyczności stawów. Powoduje to zmniejszenie sztywności, a szczególnie w obszarze kręgosłupa. Podobnie zresztą jak ćwiczenia aerobowe, czyli pływanie, maszerowanie czy jazda na rowerze. Te poprawiają dodatkowo kondycję układu sercowo-naczyniowego, a także łagodzi stany zapalne.

Szczególnie poleca się zaś hydroterapię, czyli ćwiczenia w wodzie. Ciepła woda pomaga złagodzić ból, a wyporność zmniejsza obciążenie stawów, umożliwiając wykonywanie ćwiczeń z mniejszym wysiłkiem. Warto przedyskutować tę opcję z lekarzem prowadzącym, bowiem jest ona bezpieczna i prosta.

Obok tego stosuje się terapię manualną, która pomaga w zwiększeniu zakresu ruchu i zmniejszeniu napięcia mięśniowego. Można rozważyć też zastosowanie elektroterapii, jak choćby prądy TENS. Te służą głównie do doraźnego łagodzenia bólu, bowiem nie wpływają na przyczynę choroby.

Ważna w chorobie jest edukacja pacjenta, aby ten radził sobie z bólem. W tym także skuteczne wsparcie psychologiczne, ponieważ chroniczna choroba i ból mogą wpływają na stan emocjonalny pacjenta. Dobrze prowadzone poradnictwo psychologiczne może pomóc w stworzeniu schematów skutecznego radzenia sobie ze stresem i lękiem, zmniejszając ryzyko występowania epizodów depresyjnych.
rehabilitacja, fizjoterapia, ćwiczenia na kręgosłup

Profilaktyka spondyloartropatii

Niestety skuteczne zapobieganie spondyloartropatii jest trudne, ponieważ jej dokładne przyczyny nie są w pełni znane. Obemują one skomplikowane interakcje genetycznych, immunologicznych i środowiskowych czynników ryzyka, które muszą wystąpić wspólnie. Jednak istnieją pewne ogólne zalecenia, które mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia objawów lub zaostrzeń u osób zagrożonych czy chorujących.

Oczywiście kluczem jest wczesne rozpoznanie, które pozwoli szybko zapoczątkować leczenie. Może to znacząco wpłynąć na przebieg choroby. Osoby z genetycznymi predyspozycjami, choćby przez obecność antygenu HLA-B27, powinny być świadome pierwszych objawów, takich jak chroniczny ból i sztywność pleców, szczególnie jeśli występują one w młodym wieku.

W profilaktyce ważne są regularne ćwiczenia, które mogą poprawić zakres ruchu. Ich głównym zadaniem jest wzmacnianie mięśni, a szczególnie tych wokół kręgosłupa. Pomagają one także w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała, sprzyjająć kontroli wagi. Aktywność fizyczna jest ważna w zapobieganiu sztywności stawów, co pomaga w kontrolowaniu stanów zapalnych.

Dieta powinna być bogata składniki odżywcze, która zawierają przeciwutlenicze i kwasy omega-3. Szczególnie poleca się siemię lniane, owoce i warzywa, a przede wszystkim te z ekologicznych upraw. Należy mieć również na uwadze odpowiednie nawodnienie, które wspiera układ odpornościowy i zmniejsza stan zapalny.
spondyloartropatia, leczenie spondyloartropatii, diagnozowanie kręgosłupa

Sen przy spondyloartropatii

Dla osób cierpiących na spondyloartropatię, jakość snu może być znacząco obniżona z powodu doznawania bólu, sztywności i innych objawów związanych z chorobą. Zarządzanie snem jest istotnym elementem planu leczenia, ponieważ dobra jakość snu może pomóc w łagodzeniu bólu, co wiąże się z niwelowaniem stanu zapalnego, wpływając też na poprawę samopoczucia.

Ważne jest, aby znaleźć komfortową pozycję do spania, która będzie komfortowa i zminimalizuje ból. Część osób z zapaleniem stawów kręgosłupa powinna rozważyć też leżenie na plecach z poduszką pod kolanami, co pomaga zmniejszyć napięcie w dolnym odcinku pleców. Podobnie jak poduszka między kolanami przy spaniu na boku.

Warto zadbać też o higienę snu, która jest kluczem do regeneracji. Na to składa się wyposażenie, jak materac Osaka Air, jaki szczególnie poleca się osobom ze spondyloartropatią. Obejmuje ona też utrzymanie chłodnej temperatury czy ograniczenie hałasów i światła, co pozwala zwiększyć ilość snu głębokiego. Niektórzy pacjenci z spondyloartropatią mogą wymagać poduszek ortopedycznych, które pozwolą im na lepsze podparcie szyi.

Jeśli jednak problemy ze snem są przewlekłe i poważnie wpływają na życie, warto pomyśleć o polisomnografii, na którą może skierować dowolny lekarz. Możliwe, że potrzebne będzie przeprowadzenie innych badań, aby móc skutecznie zdiagnozować i leczyć zaburzenia snu, takie jak bezdech senny, który może występować ze spondyloartropatią.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.
materac ortopedyczny, materace na kręgosłup, spanie z bólem pleców

FAQ: Spondyloartropatia

Co to jest spondyloartropatia?

Spondyloartropatia, często określana skrótem SpA, to grupa chorób reumatycznych charakteryzujących się zapaleniem stawów, a zwłaszcza stawów kręgosłupa. Choroby te mogą również obejmować zapalenie stawów obwodowych oraz manifestacje pozastawowe, takie jak zapalenie oczu, łuszczyca skóry czy stany zapalne jelit.

Czy spondyloartropatia to choroba autoimmunologiczna?

Tak, spondyloartropatia jest uważana za chorobę autoimmunologiczną. Oznacza to, że często przy spondyloartropatii system odpornościowy organizmu atakuje własne tkanki, wywołując stan zapalny. Ten występuje szczególnie w stawach kręgosłupa, ale może ujawniać się także w innych obszarach.

Czy spondyloartropatia to zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK)?

Spondyloartropatia obejmuje kilka różnych chorób, a w tym zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), które jest jednym z typów osiowej spondyloartropatii (axSpA). Ta dzieli się dodatkowo radiologiczną axSpA, gdzie występują zmiany widoczne w badaniach radiologicznych stawów krzyżowo-biodrowych, jak też na nieradiologiczną axSpA, gdzie takie zmiany nie są widoczne.

Jak spać, gdy ma się zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)?

Dla osób cierpiących na ZZSK, komfort snu może być znacząco poprawiony przez stosowanie materaca ortopedycznego Osaka Air, który zapewnia odpowiednie wsparcie dla kręgosłupa. Ważne jest również utrzymanie prostej postawy podczas snu, jak też korzystanie z odpowiednich poduszek anatomicznych i unikanie pozycji spania, które mogą zwiększać ból lub sztywność.

W jaki sposób spondyloartropatia wywołuje zmiany narządowe?

Spondyloartropatia jest przewlekłą chorobą zapalną, która może prowadzić do różnorodnych zmian narządowych. Obejmują one zapalenie błony naczyniowej oczu, łuszczycę skóry, zapalne choroby jelit oraz dolegliwości układu krążenia. Zmiany narządowe w przebiegu spondyloartropatii wynikają z ogólnoustrojowego stanu zapalnego, dlatego wymagają wielospecjalistycznej oceny oraz specyficznego leczenia.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Number telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o tym, jak zdrowo żyć i funkcjonować...