Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Informacje o produktach: +48 509 940 633 | Obsługa zamówień: +48 512 999 218
0

Na czym polega polisomnografia i dlaczego jest tak ważna?

12 czerwca 2021
Polisomnografia, badanie polisomnograficzne, badanie snu
Polisomnografia to zaawansowane badanie diagnostyczne mające na celu monitorowanie różnych parametrów związanych ze snem i czynnościami organizmu w trakcie snu. Jest to niezwykle istotne narzędzie diagnostyczne, które umożliwia lekarzom i psychologom uzyskanie głębszego zrozumienia funkcji snu u danej jednostki. Pozwala ona również na dogłębną diagnozę zaburzeń snu, które mogą wpływać na zdrowie pacjenta.

Dobrze przeprowadzone badanie polisomnograficzne odgrywa obecnie niezwykle ważną rolę w identyfikowaniu i leczeniu różnych zaburzeń snu, które mogą znacznie wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Dzięki zastosowaniu polisomnografii możliwe jest w większości przypadków dostosowanie spersonalizowanego planu leczenia, co przekłada się na poprawę zdrowia pacjenta.
Badanie snu, analiza snów, sennik

Przygotowanie do polisomnografii

Właściwe przygotowanie do badania polisomnograficznego pozwala zapewnić jego skuteczność i dokładność. Dzięki temu wyniki będą bardziej precyzyjne, co z kolei umożliwi lekarzom i psychologom dokładniejszą analizę snu osoby poddanej badaniu. Pozwoli to również na dokładne zdiagnozowanie zaburzeń snu, jakie u niej występują.

Jak w przypadku innych badań, pierwszy etap przygotowania do polisomnografii polega na zrozmieniu procedury. Dlatego też lekarz lub technik musi dokładnie wyjaśnić pacjentowi, co obejmuje badanie. W tym również badane parametry, które następnie będą analizowane. Pacjent powinien też znać korzyści z badania, czyli mieć jasność co do zebranych informacji.

W dniu badania pacjent powinien poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. Niektóre substancje mogą wpływać na wyniki polisomnografii, dlatego ważne jest, aby lekarz mógł dostosować procedurę do indywidualnych potrzeb pacjenta. W niektórych przypadkach może też zalecić przerwanie stosowania pewnych leków przed badaniem.

Warto też pamietać, że przynajmniej na kilka godzin przed badaniem, pacjent powinien ograniczyć spożycie substancji psychoaktywnych, a w tym kofeiny i alkoholu. Substancje te mogą wpływać na jakość snu, a przede wszystkim silnie zaburzać naturalne cykle snu i czuwania. Jedynie całościowe unikanie ich przed badaniem pozwala uzyskać wiarygodne wyniki.

Istotny jest wybór luźnej i komfortowej odzieży, co ułatwi podłączenie elektrod i czujników, co z kolei przyczyni się zachowania komfortu, a także do bezproblemowego przeprowadzenia badania. Należy też zadbać o odpowiednią higienę przed przyjściem na badanie, co wpłynie na komfort zarówno pacjenta, jak i personelu medycznego.

Czasem już nawet samo oczekiwanie na badanie może wpływać na jakość snu. Dlatego ważne jest, aby pacjent spróbował zachować spokój przed wizytą w placówce medycznej. Unikanie stresu, a także zbyt intensywnej aktywności fizycznej w dniu badania może pomóc w uzyskaniu bardziej naturalnych warunków snu.
Polisomnografia, badanie polisomnograficzne, badania mózgu

Przebieg badania polisomnograficznego

Przed udaniem się na badanie polisomnograficzne warto jest wiedzieć, na czym polega ten kompleksowy proces monitorowania różnych parametrów związanych ze snem. Oczywiście na na samym początku polisomnografii pacjent jest przygotowywany do badania. Na jego skórze umieszcza się elektrody i czujniki, które mają monitorować różne funkcje organizmu. Elektrody na głowie rejestrują aktywność mózgu, elektrody na twarzy stale monitorują ruchy oczu, a czujniki przyklejone na klatce piersiowej i brzuchu kontrolują oddech.

Elektrody na głowie są elementem elektroencefalogramu (EEG), który jest najważniejszym elementem polisomnografii. Rejestruje on aktywność elektryczną mózgu, a konkretnie każdych z pięciu fal mózgowych, do których należą alfa, theta, beta, gamma i delta. Analiza fal mózgowych pozwala zidentyfikować fazy snu, w tym fazę REM (szybkie ruchy oczu) oraz odpowiadającą za głęboki sen fazę nREM (bez szybkich ruchów oczu).

Polisomnografia bada też ruch gałek ocznych za pomocą elektrod umieszczonych na powiekach. To istotne dla identyfikacji faz REM, podczas których występują intensywne ruchy oczu. Natomiast specjalne czujniki na klatce piersiowej i brzuchu kontrolują rytm oddechu. To pozwala na identyfikację ewentualnych bezdechów sennych, a tym samym ocenę jakości oddychania podczas snu.

W trakcie polisomnografii bada się także aktywność mięśniową, czemu służą elektrody umieszczone na różnych obszarach ciała. To pozwala na monitorowanie ruchów ciała podczas snu, co może być istotne choćby w diagnostyce zespołu niespokojnych nóg, a także różnych parasomnii. Tutaj badana jest też aktywność mięśnia sercowego, co dostarcza informacji na temat rytmu serca.

Badanie polisomnograficzne trwa przez całą noc, ponieważ sen pacjenta jest monitorowany od momentu zasypiania do przebudzenia. To pozwala na uzyskanie pełnego obrazu struktury snu, co umożliwia zidentyfikowanie wszelkich potencjalnych trudności. Dane są następnie analizowane przez specjalistów. Lekarze interpretują wyniki, identyfikując ewentualne zaburzenia snu, a następnie tworząc i dostosowując cały plan ich leczenia do indywidualnych potrzeb danego pacjenta.
EEH, EMG, EOG, badanie snu, analiza polisomnografii

Sprzęt wykorzystywany w polisomnografii

Co do zasady badanie polisomnograficzne opiera się na zaawansowanym sprzęcie, który umożliwia monitorowanie parametrów związanych ze snem i funkcjonowaniem organizmu w jego trakcie. Jednym z głównych komponentów jest elektroencefalograf (EEG), który rejestruje aktywność elektryczną mózgu. Elektrody umieszczone na skórze głowy monitorują fale mózgowe, co pozwala na identyfikację różnych faz snu, w tym sen REM i nREM.

Kolejnym urządzeniem jest elektromiograf (EMG), który monitoruje aktywność mięśniową podczas snu. Elektrody umieszczone na różnych obszarach ciała rejestrują ruchy mięśni, co bywa istotne w identyfikacji zespołu niespokojnych nóg, jak również innych zaburzeń ruchowych.

Stosuje się także elektrookulograf (EOG), który służy do monitorowania ruchu gałek ocznych. Jego elektrody umieszcza się na powiekach, skąd rejestrują szybkie ruchy oczu charakterystyczne dla fazy REM. Bywa to ważne dla oceny, czy pacjent przechodzi przez fazy snu w sposób prawidłowy.

Standardem jest stosowanie elektrokardiografu (EKG), który służy do rejestracji aktywości mięśnia sercowego za pomocą umieszczonych na sercu specjalnych elektod. Dostarcza to informacji na temat rytmu serca, a w tym arytmii. To ważny element w diagnostyce zaburzeń snu związanych z układem sercowo-naczyniowym.
W polisomnografii wykorzystuje się dużo specjalistycznego sprzętu.
Polisomnografia wykorzystuje też czujniki oddechowe, które monitorują oddech w trakcie snu. Te umieszcza się na klatce piersiowej i brzuchu, aby ocenić rytm oddechowy. Pozwala to na identyfikację bezdechu sennego, a także innych możliwych dolegliwości związanych z układem oddechowym.

Rzadziej stosuje się termokanały, które mierzą temperaturę ciała, co jest przydatne przy nocnych potach, ale też przy innych zaburzeniach termoregulacji. W niektórych przypadkach, w celu uzyskania kompleksowej oceny, używane są systemy nagrywania dźwięku i obrazu. Pozwala to na zarejestrowanie dźwięków snu oraz ewentualnych ruchów, które mogą być trudne do zaobserwowania na podstawie danych elektrofizjologicznych.

Sprzęt wykorzystywany w polisomnografii to jest bardzo zaawansowany technologicznie, co pozwala na kompleksową analizę snu, aby móc zidentyfikować zaburzenia, jakie są z nim związane. Dzięki tym narzędziom lekarze są w stanie dostarczyć pacjentom precyzyjną diagnozę i spersonalizowany plan leczenia, poprawiając jakość ich snu i życia.
Polisomnografia, badanie polisomnograficzne, bezdech senny

Zaburzenia snu wykrywane przez polisomnografię

Polisomnografia jest niezastąpionym narzędziem diagnostycznym, pozwalającym na to, aby skutecznie zidentyfikować różne zaburzenia snu, które mogą istotnie wpływać na zdrowie, a więc na jakość życia każdego z pacjentów. Najczęściej badanie polisomnograficzne robią pacjenci z bezdechem sennym, czyli doznający przerw w oddychaniu podczas snu. Bezdechy senne mogą prowadzić do nadciśnienia i chorób serca, a także innych poważnych dolegliwości. Polisomnografia umożliwia identyfikację częstości i rodzaju bezdechów, co wspomaga leczenie.

Badanie to wykrywa również zespół niespokojnych nóg (RLS), na który cierpi coraz większa część populacji, a także rzadszy zespół poruszeń periodycznych nóg (PLMS). W trakcie polisomnografii monitoruje się bowiem ruchy nóg w trakcie snu, co pozwala na identyfikację tych jednostek chorobowych. Często pacjenci ci doświadczają nieprzyjemnego uczuć w nogach, które prowokuje ruchy mające na celu ich łagodzenie.

Wykrywa również nocne ataki epileptyczne, które dotyczą nie tylko osób ze zdiagnozowaną epilepsją, ale także tych na pozór zdrowych. Rejestracja aktywności mózgu w trakcie snu umożliwia lekarzom skuteczne zidentyfikowanie potencjalnych napadów epilepsji, a to pozwala na dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Warto zauważyć, że niektóre osoby cierpiące na przewlekłe bóle głowy doznają ich głównie w nocy. Polisomnografia dostarcza informacji na temat zmian w strukturze snu związanych z występowaniem bólów głowy, co jest przydatne dla właściwego leczenia tych dolegliwości. Poza tym jest narzędziem w diagnozowaniu parasomnii, a w tym somnambulizmu, czyli chodzenia podczas snu. Pozwala też zidentyfikować występowanie koszmarów sennych, które są przyczyną pogorszenia jakości życia. Całonowne monitorowanie ruchów ciała i aktywności mózgu pozwala na zidentyfikowanie specyficznych zachowań.
Fazy snu, sen głęboki, jak głęboko zasnąć

Analiza wyników polisomnografii

Tym, co pozwala lekarzom zrozumieć głębokie aspekty snu pacjenta, a następnie zidentyfikować ewentualne zaburzenia, jest analiza wyników polisomnografii. Niekiedy wydaje się, że analiza badania polisomnograficznego trwa dość długo, jednak musi być ona naprawdę głęboka. Dzięki niej istnieje możliwość opracowania spersonalizowanego planu leczenia, co dla pacjenta jest kluczowe.

Pierwszym elementem analizy polisomnografii jest ocena faz snu, która pozwala na określenie czasu snu REM, a także czasu, w jakim występuje u pacjenta sen nREM. Ocena całej struktury snu pozwala zespołowi medycznemu na zrozumienie, czy pacjent przechodzi przez pełny cykl snu, co jest ważne dla regenerującego snu.

Analizuje się też zapis elektroencefalografii (EEG), czyli aktywności elektrycznej mózgu. Terapeuci analizują wzorce fal mózgowych, identyfikując okresy czuwania i głębokiego snu. Służy temu podział snu na fazy, aby móc przeanalizować ich występowanie. Wszelkie zaś odstępstwa od normy mogą wskazywać na różne zaburzenia, takie jak bezdechy senne czy parasomnie.
Polisomnografia pozwala na pozyskanie ciekawych informacji na temat snu i jego przebiegu.
Innym elementem analizy wyników polisomnografii jest określenie ruchu oczu w trakcie snu. Służy temu elektrookulografia (EOG), która odpowiada w głównej mierze za właściwą identyfikację fazy REM, kiedy to oczy poruszają się szybko. Brak stabilizacji w poruszaniu gałkami ocznymi może wskazywać na poważne dolegliwości zdrowotne, takie jak zespół niespokojnych nóg, ale inne zaburzenia snu.

Rejestrowanie w czasie badania aktywności mięśniowej pozwala na monitorowanie ruchów ciała podczas snu. W tym celu wykorzystuje się elektromiografię (EMG), która wychwytuje impulsy elektryczne. Przydaje się to w diagnozie parasomni, a także wszelkich trudności związanych z motoryką snu. Działa podobnie jak elektrokardiografia (EKG), która w trakcie badania polisomnografii dostarcza informacji na temat rytmu serca, co pozwala odnaleźć nieprawidłowości.

Bierze się pod uwagę również ruchy klatki piersiowej i brzucha, co pozwala na ocenę rytmu oddechowego. Pomaga przez to w identyfikacji bezdechów sennych, które mogą być niebezpieczne. Oczywiście także czynniki zewnętrzne jak hałas, który może wpływać na sen. Zdarza się, że środowisko pacjenta ma istotny wpływ na jakość snu.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.
Materace, dobór materaca, jak wybrać materac

FAQ: Polisomnografia

Na czym polega badanie polisomnograficzne?

Badanie polisomnograficzne to procedura diagnostyczna służąca głębokiemu monitorowaniu różnych fizjologicznych parametrów podczas snu. Podczas polisomnografii rejestruje się aktywność mózgu, ruchy oczu, napięcie mięśni, aktywność serca, oddychanie, poziom tlenu we krwi oraz ruchy ciała. Niekiedy rozbudowuje się je także o inne czynniki. Głównym celem badania polisomnograficznego jest ocena jakości snu oraz wykrywanie jego ewentualnych zaburzeń.

Jak przygotować się do polisomnografii?

Zalecenia dotyczące przygotowania do polisomnografii są pacjentom wręczane bezpośrednio w placówce, która wykonuje badnaie. Standardowo przygotowanie do badania polisomnograficznego może obejmować unikanie kofeiny i alkoholu przed snem, utrzymanie typowych dla siebie nawyków snu, a także przyniesienie ze sobą wygodnej odzieży do spania.

Ile trwa polisomnografia?

Czas trwania badania polisomnograficznego może różnić się, ale zazwyczaj trwa od sześciu do ośmiu godzin. Pacjent przychodzi do placówki wieczorem, a następnie jest podłączany do aparatury monitorującej badane parametry. Trwa ono przez całą noc, aż do definitywnego wybudzenia się pacjenta.

Jaki lekarz może skierować na polisomnografię?

Na badanie polisomnograficzne może skierować każdy lekarz. Zazwyczaj dokonuje tego pulmonolog, kardiolog, psychiatra lub neurolog. Zdarza się jednak, że również lekarz rodzinny. Często lekarze kierują pacjentów na polisomnografię na podstawie prośby psychologa, który sam takiego skierowania nie może wystawić. Decyzja o skierowaniu na badanie polisomnograficzne zależy od objawów i trudności pacjenta.

Czy badanie polisomnograficzne jest refundowane przez NFZ?

Tak, badanie polisomnograficzne jest refundowane przez NFZ, ale jedynie w placówkach, które posiadają z NFZ stosowną umowę (kontrakt). Procedura odbywa się w trybie hospitalizacji jednodniowej i wymaga skierowania do szpitala, które musi być wystawione przez lekarza przyjmującego także na NFZ.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Number telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o tym, jak zdrowo żyć i funkcjonować...