Znaczenie snów – święte, diabelskie i ludzkie

W starożytności znaczenie snów było bardzo istotne. Z usług zawodowych oniromantów korzystali zarówno władcy, jak i prości ludzie. Poznawanie znaczenia snów służyło jednak nie tylko zaspokojeniu ciekawości lub rozwianiu obaw dotyczących przyszłych wydarzeń, ale miało wyraźne konotacje religijne. Stąd też często objaśnianiem znaczenia snów zajmowali się kapłani lub wyrocznie świątynne. Z tego powodu w średniowieczu stosunek do znaczenia snów całkowicie się zmienił i przestały one odgrywać już tak ważną rolę.

Średniowieczni ludzie, mimo zakazów płynących od hierarchów katolickich, korzystali w sekrecie z usług osób zajmujących się wykładnią znaczenia snów. Ci zaś zazwyczaj dokonywali tego na różnego rodzaju jarmarkach, nierzadko zapewniając sobie niemały dochód.

Kościół katolicki, jak zauważa znany historyk średniowiecza, Jacques Le Goff, przyjął w średniowieczu taktykę traktującą sny z dość dużym dystansem, wskazując jednocześnie na dwa pokrewne w języku francuskim sformułowania: marzenie senne (fr. songe) i kłamstwo (fr. mensonge). Duchowni katoliccy chcieli nadto zerwać z dziedzictwem antyku, narzucając swój porządek. Określanie znaczenia snów w ich ocenie było praktyką pogańską i sprzeczną z dogmatami wiary, co potwierdzono podczas synodu, który w 314 roku odbył się w Ancyrze.

W miarę szerzenia się chrześcijaństwa w Europie, podejmowano próby wykorzenienia wszelkich dawnych wierzeń, dla których znaczenie snów było istotne i stanowiło ważną cechę ich kultury. Tym samym w dużej mierze zniszczone zostały tradycje Franków, Germanów, Słowian, Wikingów czy Litwinów.

Hierarchowie kościeli nie mogli jednak w pełni odejść od praktyk określających znaczenie snów, bowiem byłoby to sprzeczne z zapisami biblijnymi. Wśród nich znaleźć można bowiem wiele przypadków snów określanych jako sny prorocze, czy też rozmów człowieka z bytami nadprzyrodzonymi w trakcie snu. Ostatecznie poradzono sobie przez wprowadzenie dwóch kategorii snów, z czasem natomiast naturalnie powstała trzecia z nich.

Analizując znaczenie snów, wyróżniono przede wszystkim kategorię snów świętych. Prawo do nich mieli wyłącznie bohaterowie hagiografii, papież oraz chrześcijańscy władcy będący pomazańcami bożymi. Niekiedy prawo do nich nabywali też mnisi. Mimo tego nawet ówcześni mistycy byli co do nich podejrzliwi. 

Według hagiografów, rytm snów powinno wyznaczać życie chrześcijańskiego świętego - Marcina. Pierwszy etap jego życia zwiastować ma przejście na katolicyzm, zaś następny szczodrość symbolizowaną podzieleniem się płaszczem z żebrakiem. Po kolejnym etapie, działalności misjonarskiej, sny mają zwiastować nadchodzącą śmierć.

Przed spotkaniem z innym chrześcijańskim świętym, Franciszkiem z Asyżu, papież Innocenty doznał snu, w którym widział ubogiego mnicha podtrzymującego mury walącej się bazyliki laterańskiej. W ocenie ówczesnych specjalistów, sen ten zwiastował właśnie owe spotkanie.

Znaczenie snów było oficjalnie objaśniane tylko wybranym osobom. Także tylko oni mogli do tych interpretacji dopasować swoje postępowanie. Przeciętni ludzie tłumaczący swoje zachowania czy decyzje sennymi wizjami byli stawiani przed sądami inkwizycyjnymi.

Przerażenie u ludzi żyjących w średniowieczu budziły przede wszystkim sny, które zaliczano do kategorii snów diabelskich. Były to przede wszystkim sny o charakterze erotycznym, a także nocne polucje. To tego typu sny zsyłane miały być na ludzi z czeluści piekieł.

Sny diabelskie, a raczej nadawane im znaczenie, były podstawą do powstwania legend o inkubach, czyli demonach przybierających postać uwodzicielskich mężczyzn, którzy nocą w snach uprawiali seks z kobietami. Na tej podstawie powstały też legendy o sukkubach, a więc demonach w postaci kobiet, które nawiedzały śpiących mężczyzn i także z nimi współżyły.

Za efekt działania diabelskich mocy uznawano w średniowieczu także wszelkie zjawiska, które medycyna dziś jest w stanie określić mianem parasomni, a więc także bezsenności czy nocnych potów.

Kościół katolicki, chcąc zapobiec diabelskim snom, rozpowszechniał wiele związanych z tym zaleceń. Mężczyznom zalecano, aby unikali picia wina przed snem. Mnichom i klerykom zabraniano przejadania się. Powoływano się często na słowa Tertuliana, wczesnochrześcijańskiego teologa, który uważał, że na sny ma wpływ dieta oraz przyjmowane pozycje do spania.

Jak wskazuje wspomniany już Jacques Le Goff, przełom w postrzeganiu snów, a w tym także w nadawaniu im znaczenia, nastąpił w epoce gregoriańskiej. Wiązało się to z obniżeniem prestiżu życia zakonnego, co spowodowało jednocześnie desakralizację tematyki związanej ze snami. Dodatkowo w XII wieku nastąpił rozwój medycyny, który spowodował, że ówcześni ludzie zainteresowali się też związkiem między duchowością a cielesnością. Znaczenie snów często było uważane za ich wspólny mianownik.

Mniszka, wizjonerka i lekarka - Hildegarda z Bingen - wydała też wtedy swoją rozprawę zatytułowaną "Przyczyny i sposoby leczenia" (łac. Cusae et curae). W niej zaś wyraźnie określiła, że marzenia senne stanowią stan fizjologiczny, a więc jest to normalny atrybut każdego zdrowego człowieka. Źródło znaczenia snów odnalazła w średniowiecznej teorii temperatementów ściśle powiązanych z czterema substancjami - krwią, źółcią, flegmą i czarną żółcią. Choć nie wchodziła w znaczenie snów, radziła swoim pacjentom doznającym snów diabelskich, aby "opasywali na krzyż skórą łosia i skórą sarny, wypowiadając przy tym egzorcyzmy, które odpędzą demony i wzmocnią obronę człowieka".

Choć takie metody i sposób myślenia dziś budzą uśmiech politowania, w rzeczywistości stały się podwaliną pod późniejsze teorie, które łączą marzenia senne z psychofizjologią, a także psychopatologią. Na nich bazować mógł, między innymi, Carl Jung zajmujący się znaczeniem snów w psychologii analitycznej. 

Onsen Sleeping zapewnia najwyższy komfort snu bez przywiązywania wagi do tego, czy są to sny święte, sny diabelskie, sny ludzkie czy też innego rodzaju sny. Na materacu Osaka Air wykonanym zgodnie z design thinking wyśpi się każdy, dla kogo jakość snu ma pierwszoplanowe znaczenie.

Gwarantuje on  idealne podparcie ciała i wsparcie kręgosłupa, a jednocześnie unikalną sprężystość i dynamikę. Jego budowa zapewnia najlepszą wentylację spośród materacy dostępnych na polskim rynku.

Znaczenie snów nie zawsze jest pewne. Istnieje bowiem wiele interpretacji opartych na dawnych podaniach, które zawsze stwarzają ryzyko nieprawidłowego ich odczytania. Tymczasem w Onsen Sleeping klienci nie ponoszą żadnego ryzyka przy zakupie. Produkty zakupione bezpośrednio na naszej stronie internetowej objęte są programem zwrotu przez 100 dni od dostarczenia!

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez ekspertów Onsen Sleeping.