Co to są zaburzenia lękowe?
Zaburzenia lękowe to grupa klinicznych schorzeń, w której dominuje przewlekły i nadmierny lęk lub strach, nieadekwatny do sytuacji, często bez obiektywnie uzasadnionej przyczyny. Tego rodzaju lęk utrudnia codzienne funkcjonowanie, bowiem nie pełni już funkcji ochronnej, lecz stanowi czynnik dezorganizujący życie. Zalicza się do nich uogólnione zaburzenie lękowe (GAD), napady paniki, fobie społeczne i specyficzne, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zespół stresu pourazowego (PTSD).
Czym objawiają się zaburzenia lękowe?
Osoby cierpiące na zaburzenia lękowe często doświadczają stałego niepokoju i napięcia psychicznego, które towarzyszy im nawet w sytuacjach codziennych. Mogą pojawić się trudności ze snem, problemy z koncentracją, przewlekłe napięcie mięśni oraz objawy somatyczne takie jak kołatanie serca, duszności, zawroty głowy czy uczucie ucisku w klatce piersiowej. W przypadku napadów paniki objawy przybierają intensywną, nagłą formę - są krótkotrwałe, lecz bardzo dramatyczne, często wywołują uczucie utraty kontroli lub zagrożenia życia. Z kolei fobie specyficzne objawiają się irracjonalnym lękiem wobec określonych bodźców, i również mogą wywołać silne reakcje fizjologiczne.
Co pomaga na zaburzenia lękowe?
Najskuteczniejszym sposobem leczenia są terapie psychologiczne, szczególnie psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT), która pomaga odzyskać kontrolę nad lękiem, zrozumieć jego źródło i nauczyć się reagować inaczej. W przypadkach, gdy objawy są nasilone lub długotrwałe, stosuje się również farmakoterapię - leki przeciwdepresyjne (SSRI, SNRI), a w niektórych sytuacjach pregabalinę czy konopie. Wsparcie stanowią też zmiany w stylu życia - techniki relaksacyjne, medytacja, ćwiczenia oddechowe, regularna aktywność, ograniczenie używek i dbałość o jakość snu.
Czy zaburzenia lękowe są chorobą psychiczną?
Zaburzenia lękowe są uznawane za rzeczywiste schorzenia psychiczne. Nie są jedynie efektem wrażliwości czy słabego charakteru. Stanowią medycznie rozpoznawalną patologię, którą można skutecznie leczyć i monitorować. Takie zaburzenia są zakodowane w klasyfikacjach ICD oraz wymagają profesjonalnego podejścia i wsparcia specjalisty.
Jak pomóc osobie z zaburzeniami lękowymi?
Najważniejsze przy zaburzeniach lękowych jest okazanie zrozumienia i wsparcia bez oceniania. Ważne jest też zachęcanie osoby z zaburzeniami do poszukiwania profesjonalnej pomocy u psychologa lub psychiatry. Wspierająco działają także relaksacja, uregulowany sen i aktywność fizyczna. Można pomóc takiej osobie budować rytuały wyciszające lub stworzyć wspólnie spokojny plan dnia ze zdrowymi nawykami. Warto także unikać trywializowania jej obaw, bowiem poczucie bycia wysłuchanym i akceptowanym bardzo pomaga w procesie leczenia.