Pandemia – jak wpłynęła na nasz sen?

Wielu osobom zdaje się, że pandemia ma jeden pozytywny aspekt, a mianowicie zwiększenie ilości snu. Z drugiej jednak strony w czasie pandemii skarżymy się na jego niską jakość. Stąd też wynikło zainteresowanie naukowców tą tematyką. Wpływ pandemii na sen doczekał się bowiem już pierwszych naukowych opracowań.
 

Oszczędność czasu związana z pracą zdalną, która stała się symbolem pandemii, teoretycznie powinna pozwolić nam na dłuższe spanie. W szczególności zadowolenie ogarnia natomiast rodziców, którzy w czasie pandemii nie muszą odwozić dzieci do żłobka, przedszkola czy szkoły. Obok tego dochodzi też kwestia zamknięcia na czas pandemii wielu sklepów, a także pubów, klubów, kin, a nawet lasów. To zaś zmniejszyło aktywność fizyczną wielu ludzi, podobnie jak ilość rozrywek w naszych życiach.

Prowadząc badania nad pandemią, grupa szwajcarskich neurobiologów z University of Basel zbadała, jak pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 wpłynęła na sen 435 osób z Austrii, Niemiec i Szwajcarii. Następnie wyniki badań naukowych zostały opublikowane w międzynardoowym czasopiśmie Current Biology.
 

Osoby, które zbadano w trakcie pandemii, posiadały status społeczno-ekonomiczny, który umożliwiał im korzystanie z pracy zdalnej. Przeprowadzone badania wykazały, że pandemia rzeczywiście zmniejszyła zjawisko społecznego jet lagu mającego zupełnie te same negatywne skutki, jakie ma jet lag związany ze zmianą strefy czasowej w trakcie podróży samolotem czy innym środkiem transportu.

Społeczny jet lag polega na tym, że w dni robocze wielu z nas nie zapewnia sobie odpowiedniej ilości snu, co prowadzi do deprywacji biologicznych potrzeb, zaś w weekend czas ten odsypiamy. Pandemia spowodowała zaś, że zjawisko to osłabło. W trakcie pandemii badane osoby spały każdego dnia średnio o około 25 minut dłużej, co pozwoliło znacznie ograniczyć społeczny jet-lag, przyczyniając się do ich lepszego funkcjonowania biopsychospołecznego.

Nawet przed pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 bardzo wiele osób poszukiwało sposobów na to, jak zasnąć w stresie, który miał różne przyczyny. Pandemia zdecydowanie zwiększyła ilość osób, które cierpią na bezsenność wywołaną głównie z przyczyn psychologicznych.

Te same badania wykazały bowiem, że w czasie pandemii jakość snu spada z powodu nadmiernego stresu, niepewności i poczucia przytłoczenia. Te w naturalny sposób zmniejszają ilość produkowanej przez nas melatoniny, a jednocześnie zwiększają stężenie kortyzolu we krwi.

Jednocześnie w czasie pandemii mamy większą możliwość dostosowania czasu snu do potrzeb biologicznych. Często także dłużej przebywamy na świetle słonecznym. Dlatego też jakość snu u osób badanych obniżyła się tylko w niewielkim zakresie.

Rozpatrując wyniki badań należy mieć na uwadze także to, że były one prowadzone w krajach, które pandemia dotknęła w mniejszym zakresie, bowiem cieszą się one wydajnymi systemami opieki zdrowotnej. Dodatkowo są to grupy o wysokim statusie społeczno-ekonomicznym. Dlatego też nie ma ono bezpośredniego przełożenia na warunki polskie, gdzie jakość snu w czasie pandemii prawdopodobnie spadła we większym zakresie.

Warte uwagi są także wyniki badań naukowych przeprowadzonych przez amerykański University of Colorado. Tamtejsi naukowcy zbadali wpływ pandemii na sen 139 studentów, którzy z jej powodu kontynuowali naukę w trybie zdalnym. Pandemia spowodowała również, że ograniczyli oni swoje życie towarzyskie.

Zbadani studenci spali w dni powszechnie średnio aż o około 30 minut dłużej niż zwykle. W dni wolne zaś spali o średnio 24 minuty dłużej. Jednocześnie zadeklarowali oni, że w tym czasie bardziej zwracali uwagę na to, aby zachowywać odpowiednią ilość snu, a więc spać przynajmniej przez 7 godzin na dobę.

Jak wskazuje mgr Mateusz Nesterok, psycholog zdrowia i rehabilitacji współpracujący z Onsen Sleeping, pandemia wpływa na sen zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Wynika to ze złożoności czynników, które się na niego składają oraz odmiennego położenia biopsychospołecznego każdego z nas.

Zauważa on bowiem, że o pozytywnym wpływie pandemii na sen możemy mówić głównie w stosunku osób młodych i zdrowych, które przechodzą przez infekcje wirusowe bez większych konsekwencji. Takie osoby w trakcie pandemii coraz częściej zmieniają swój tryb edukacji i nauki na zdalny, podobnie jak tryb pracy.

Praca zdalna podczas pandemii, podobnie jak edukacja i nauka, pozwala na zachowanie odpowiedniej ilości snu, bowiem powoduje, że zyskujemy w ciągu doby więcej czasu. Ten poza pandemią przeznaczany był na poranną toaletę i makijaż, przygotowywanie posiłków czy dojazd do konkrentego miejsca. W trakcie pandemii większość z nas zyskuje więc nawet kilka dodatkowych godzin każdej doby.

Jak mówi, istnieje też druga strona tego medalu. Należy bowiem mieć na uwadze, że ilość snu w czasie pandemii u większości z nas rośnie, lecz jakość snu bardzo często spada. Składa się na to przede wszystkim wszechobecna retoryka wpędzająca społeczeństwo w poczucie zagrożenia pandemią, a tym samym naruszająca potrzebę bezpieczeństwa, która jest podstawą homeostazy.

Pandemia w jego opinii wpływa więc negatywnie na jakość snu nie tylko u osób chorych, ale też dużej części osób zdrowych, niedotkniętych bezpośrednio koronawirusem SARS-CoV-2 i spowodowaną przez niego pandemią COVID-19. Wielu z nas mierzy się ze zwiększonym poziomem kortyzolu, który zaburza sen.

Jest to konsekwencją atmosfery społecznej, która nie służy zachowaniu dobrego nastroju, ale też przekazów medialnych o pandemii, które wywołują strach i lęk związany nie tylko ze zdrowiem, lecz też możliwym upadkiem gospodarczym. Oczywiście dochodzi do tego grupa osób, która w związku z pandemią obawia się o swoich bliskich w kontekście ich zdrowia.

Jakość snu Polaków jest generalnie bardzo niska. To wynika przede wszystkim z niedostatecznej świadomości konsumenckiej w zakresie cech, jakie powinien posiadać materac, co przekłada się na wybór produktów o niskiej jakości. Pandemia jedynie ujawnia te trudności, bowiem w łóżku spędzamy w jej trakcie więcej czasu. Jednocześnie wielu z nas objawy złego materaca odczytuje jako trudności mające inną przyczynę, w tym właśnie będące skutkiem trwającej pandemii.

To błędne koło powoduje zaś, że w trakcie pandemii więcej osób zauważa u siebie bezdech senny, który wiąże bezpośrednio z infekcją koronawirusem SARS-CoV-2, mimo że posiada go już od dłuższego czasu. Coraz więcej osób zaczyna też doznawać bólu głowy po przebudzeniu, co nie zawsze jest wynikiem zwiększonego napięcia nerwowego. Poza tym wielu Polaków zaczyna cierpieć na insomnię i inne schorzenia związane z zaburzeniem struktury snu.

Dlatego też ważne jest, aby pandemia nie przyćmiła nam racjonalnego i analitycznego myślenia. Również w trakcie pandemii powinniśmy zadbać o zdrowy sen na materacu Osaka Air zaprojektowanym zgodnie z design thinking, co gwarantuje jego najwyższy komfort oraz prozdworotne właściwości.

Spanie w pandemii nie jest łatwe. Wszechonecna niepewność związana z pogarszającą się sytuacją ekonomiczną i wizja załamania się gospodarki, na pewno w tym nie pomagają. Dodatkowo pandemia sprawia, że część z nas obawia się utraty pracy i tym samym wpada nie tylko w zaburzenia snu, ale też zaburzenia lękowe.

U coraz większej liczby osób pandemia powoduje bezsenność, a jeśli już zaśniemy, doznajemy niekiedy koszmarów sennych potrafiących spędzić nam sen z powiek. Tymczasem to głęboki sen odpowiada za regenerację organizmu, a tym samym również wzmacnianie odporności i działania funkcji poznawczych. Stąd też dbanie o zdrowy i komortowy sen jest podczas pandemii wręcz kluczowe, aby móc ją przetrwać.

Jedną z najważniejszych decyzji w życiu, która jednocześnie wspomoże życie w trakcie pandemii, jest zakup materaca, który da odpowiednie wsparcie ciała i podparcie kręgosłupa w trakcie snu. Dzięki temu pozwoli on ciału na właściwą regenerację i wspomoże zachodzące w nim procesy. Takim produktem jest wyłącznie materac Osaka Air, który został zaprojektowany w ramach metody design thinking przy udziale najwyższej klasy specjalistów.

Równie ważny jest wybór właściwej poduszki ortopedycznej, która spełni swoją funkcję profilaktyczną dla odcinka szyjnego kręgosłupa, a także barków i głowy. U osób ze schorzeniami kręgosłupa, a w szczególności zniesieniem lordzy szyjnej, stanowić powinna ona również wsparcie procesu leczenia i rehabilitacji.

Pomocne w zasypianiu w okresie pandemii jest natomiast stosowanie praktyk medytacyjnych, a przede wszystkim mindfulness, którego pozytywny wpływ na sen został wielokrotnie potwierdzony naukowo.