Rwa kulszowa – objawy, przyczyny, leczenie

• ból z tyłu uda, łydki lub stopy, który nasila się w określonych pozycjach i ma charakter strzału - palący, kłujący, nagły, przeszywający;
• drętwienie lub mrowienie tylnej i tylno-bocznej części łydki, a także stopy;
• trudności z poruszaniem nogą i stopą;
• uczucie niedowładu nogi;
• ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa przy podrażnianiu splotu krzyżowego.

Przyczyny rwy kulszowej należy podzielić na te, które są związane z samym kręgosłupem i na te, które dotyczą dolegliwości związanych ze strukturami ciała w obrębie przebiegu nerwu kulszowego.

Najczęściej rwa kulszowa ma swoje przyczyny w dolegliwościach związanych bezpośrednio z kręgosłupem.
 

• Rwa kulszowa spowodowana dyskopatią pojawia się przez ucisk dysku na strultury nerwu kulszowego wychodzącego z kręgosłupa. Pojawia się ona przede wszystkim w obrębie segmentu kręgosłupa L4/L5 oraz L5/S1.

• Rwa kulszowa spowodowana stenozą kanału kręgowego lub otworów kręgowych pojawia się przez ich zwężenie. To zaś ogranicza przestrzeń dla nerwu kulszowego, co powoduje jego ściśnięcie. Tego konsekwencją jest zaburzenie przepływu impulsów nerwowych.

• Rwa kulszowa spowodowana spondylozą, czyli zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, najczęściej wynika z występowania narośli na trzonach kręgów. Nazywane dziobami kostnymi osteofity mogą kierować się w stronę nerwu kulszowego i go podrażniać. Dodatkowo zwyrodnienie kręgosłupa może sama w sobie powodować uciskanie nerwu kuszowego i zwężać otwory kręgowe, czyli powodować stenozę, co dodatkowo nasili rwę kulszową.

• Rwa kulszowa może być też spowodowana urazami kręgosłupa, infekcjami, zakażeniami lub zmianami nowotworowymi. W takich przypadkach należy niezwłocznie określić przyczynę rwy kulszowej i rozpocząć specjalistyczne leczenie.

• Rwa kulszowa spowodowana napięciem mięśnia gruszkowatego wynika z tego, że u około 15% populacji ludzkiej nerw kulszowy przebija się przez ten właśnie mięsień. Podrażnienie nerwu kulszowego w wyniku jego napięcia nazywa się zespołem mięśnia gruszkowatego.

• Rwa kulszowa spowodowana uciskiem guza nowotworowego na nerw najczęściej objawia się w przebiegu cukrzycy i jest związana z neuropatią cukrzycową. Rzadziej zaś wywołana jest przez neuralgię półpaścową w przebiegu półpaśca.

• Rwa kulszowa może być też spowodowana podrażnieniem nerwu kulszowego w wyniku nieprawidłowego wykonania zastrzyku. Ta przyczyna rwy kulszowej jest jednak coraz rzadsza.

• Zasada braku bólu zakładająca, że żadne ćwiczenie na rwę kulszową nie może wywoływać bólu, ani go nasilać. Jeśli więc jakiś ruch powoduje zwiększenie dolegliwości bólowych, należy natychmiast zaprzestać go wykonywać.

• Zasada centralizacji objawów zakładające, że jeśli podczas danego ćwiczenia objawy rwy kulszowej się cofają, jest to pozytywnym i pożądanym efektem. Nawet wtedy, gdy rwa kulszowa cofa się tylko częściowo, na przykład w obrębie danej części ciała.

Co to jest rwa kulszowa i jak boli?

Rwa kulszowa to zespół objawów wynikających z ucisku nerwu kulszowego, do których zalicza się silny, promieniujący ból, a także drętwienie i osłabienie siły mięśniowej nogi. Objawy dotyczą tylnej i tylno-bocznej części nogi. W zależności od stopnia nasilenia mogą obejmować odcinek lędźwiowy kręgosłupa, pośladek, tylną część uda, łydki i promieniować aż do najmniejszego palca stopy.

Jak zdiagnozować rwę kulszową?

Zdiagnozowaniu rwy kulszowej służą przede wszystkim testy diagnostyczne, jak na przykład Test Lasègue’a czy Slump Test. Powinny one jednak być wykonane przez fizjoterapeutę lub lekarza. Pomocniczą formą diagnostyki są badania obrazowe, jak na przykład RTG czy rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Diagnoza z ich pomocą może ujawnić konkretną przyczynę ucisku na nerw kulszowy, a tym samym doprowadzić do podjęcia przyczynowego leczenia rwy kulszowej.

Jak długo trwa rwa kulszowa?

Rwa kulszowa zwykle trwa od 2 tygodni do 6 tygodni. Istnieją jednak przypadki, w których podrażnienie nerwu spowodowane jest stałym czynnikiem, co znacznie wydłuża trwanie rwy kulszowej. Przede wszystkim ma to miejsce w przypadku występowania u pacjenta poważnych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, czyli osteoartrozy. Wówczas objawy rwy kulszowej mogą bowiem utrzymywać się nawet przez wiele lat.

Jakie są przyczyny rwy kulszowej?

Głównymi przyczynami rwy kulszowej są dyskopatie i zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, czyli osteoartroza. Rwa kulszowa może być też wywołana przez zespół mięśnia gruszkowatego, który zdarza się niezmiernie rzadko.

Jakie ćwiczenia stosować na rwę kulszową?

Ćwqiczenia na rwę kulszową powinny być dopasowane do stanu pacjenta oraz przyczyny jej występowania. Może być bowiem wiele powodów ucisku na nerw kulszowy, jak na przykład dyskopatia czy podrażnienie nerwu przez mięsień gruszkowaty. Dlatego też ćwiczenia na rwę kulszową powinien indywidualnie dobrać fizjoterapeuta.

Czy rwę kulszową można wyleczyć?

Tak. W większości przypadków rwę kulszową można skutecznie leczyć przy pomocy odpowiednio dobranej fizjoterapii oraz zmiany nawyków związanych z codzienną postawą. W skrajnych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne, którego celem jest odbarczenie uciśniętego nerwu, a tym samym pozbyciem się bezpośredniej przyczyny rwy kulszowej.