Ciemne strony melatoniny na sen. Czy warto ją zażywać?

Kiedy mamy trudność z zasypianiem, wiele osób doradza nam, aby zażywać melatoninę na sen. Wynika to z tego, że coraz częściej melatonina reklamowana jest jako cudowne lekarstwo na bezsenność. Większość preparatów opisywanych przez producentów jako melatonina na sen można kupić bez recepty. Mimo, że jest ona hormonem, sprzedaje się ją bowiem w Polsce jako suplement diety, co nie powinno mieć miejsca.

W 1994 roku naukowcy z Massachusetts Institute of Technology, a więc popularnego MIT, odkryli w swoich laboratoriach, że melatonina podawana w tabletkach ułatwia zasypianie. Ochotnicy byli podzieleni na dwie grupy, a więc badawczą i kontrolną. Badani z grupy badawczej otrzymywali przed snem małe dawki melatoniny, zaś grupie kontrolnej podawano placebo.

Wykazano, że osoby zażywające melatoninę na sen zapadali w sen średnio już po 5 minutach, zaś przy placebo trwało to około 15 minut. Od czasu publikacji wyników badań świat zachwycił się tym hormonem, nie zastanawiając się i nie zważając na możliwość przedawkowania melatoniny. Informując o odkryciu, media najczęściej nie zważały na przeciwwskazania do zażywania melatoniny na sen. Okrzyknięto ją przełomem w walce z insomnią, zwiększając jej sprzedaż.

Powszechnie nazywano melatoninę jedyną naturalną substancją, która stanowić ma alternatywę dla leków nasennych, które nie zawsze są bezpieczne. W szczególności polecano ją osobom pracującym w systemie zmianowym, a także wykazujących z różnych powodów trudności z zasypianiem w stresie. Zażywa ją też wiele osób, które cierpią z powodu bólu wywołanego dyskopatią czy innymi chorobami kręgosłupa.

Entuzjazmu wielu pacjentów i dziennikarzy co do rzekomego braku możliwości przedawkowania melatoniny na sen nie podzielał jednak świat nauki. Medycy przyznali, że melatonina w tabletkach może być pomocna w leczeniu trudności ze snem, ale zalecano ją wyłącznie u osób starszych, czyli w podeszłym wieku. Z wiekiem bowiem postępuje zwapnienie szyszynki, a więc gruczołu naturalnie produkującego właśnie melatoninę. Pozostałym osobom przy przyjmowaniu melatoniny na sen zalecono ostrożność.

Już około dwa lata po opublikowaniu badań naukowych wykonanych w Massachusetts Institute of Technology, profesor Richard Wurtman, neurobiolog wywodzący się z tej samej uczelni, wydał komunikat, w którym stanowczo zaznaczył, że nikt nie powinien samodzielnie przyjmować suplementów zawierających melatoninę na sen. Postulował przy tym wycofanie z aptek suplementów diety, jakie ją zawierają ze względu na ryzyko przedawkowania melatoniny, co okazało się możliwe.

Wielu ludzi sądzi, że melatonina na sen jest w pełni bezpieczna i uważa ją za alternatywę dla tabletek nasennych, dlatego też myślenie o jej przedawkowaniu czy przeciwwskazaniach do zażywania melatoniny na sen nie jest zbyt popularne. Tymczasem niewłaściwie stosowana melatonina może nasilić zaburzenia snu, a w konsekwencji nawet rozregulować układ hormonalny. Co bardzo ważne, melatoniny na sen bez wyraźnych wskazań lekarskich kategorycznie nie powinny stosować dzieci.

Czy melatonina pomaga na sen?

Tak, melatonina może pomagać w poprawie jakości snu. Jednak jej skuteczność jest najbardziej widoczna u osób starszych, u których szyszynka nie produkuje jej naturalnie w odpowiedniej ilości. Nie zaleca się stosowania melatoniny u młodszych osób, ponieważ może to wywołać szereg skutków ubocznych.

Czy melatonina uzależnia?

Nie można uzależnić się od melatoniny fizycznie. Jej przyjmowanie nie prowadzi do uzależnienia tego typu. Niemniej jednak, istnieje ryzyko uzależnienia psychicznego od melatoniny, ponieważ takie uzależnienie może dotyczyć wielu różnych substancji, zachowań i aspektów życia. Poza tym możliwe jest, że organizm uodporni się na działanie melatoniny i konieczne będzie zwiększanie jej dawek.

Jakie są skutki uboczne melatoniny?

Melatonina może wywoływać skutki uboczne, choć producenci często o nich nie wspominają. Najważniejsze z tych skutków to nasilenie zaburzeń snu oraz potencjalne rozregulowanie układu hormonalnego. W przypadku dużych dawek melatoniny może także dojść do hipotermii.

Czy można przedawkować melatoninę?

Tak, melatoninę można przedawkować. Jest to hormon, który ma wpływ na całą gospodarkę hormonalną organizmu. Przyjmowanie dużych dawek melatoniny może prowadzić do obniżenia temperatury ciała i potencjalnie wywołać hipotermię.

Jaką dawkę melatoniny przyjąć przed snem?

Jeśli decydujesz się na stosowanie tabletek z melatoniną, zaleca się przyjmowanie nie więcej niż 1mg na dobę przed snem. Taka dawka zazwyczaj wystarcza, aby uzyskać pozytywny efekt bez ryzyka przedawkowania. Pamiętaj jednak, że melatonina jest głównie zalecana dla osób starszych, a jej stosowanie u młodszych osób może być niewskazane.