Leczenie insomni odbywa się najczęściej w formie
psychoterapii obejmującej też zmianę nawyków, a także
środkami farmakologicznymi. Wielu psychologów i psychiatrów uważa, że najbardziej skuteczne jest
połączenie obu metod leczenia insomni, bowiem wtedy dają one lepszy i bardziej trwały efekt terapeutyczny, co w efekcie minimalizuje ryzyko jej nawrotu.
Podstawą przy leczeniu insomni jest
edukacja związana z higieną snu, a więć nawykami i praktykami przyczyniającymi się do efektywnego snu. Psychoedukacja w przebiegu insomni skupia się wokół stosowania odpowiedniej diety, ćwiczeń fizycznych i zadbania o mikroklimat w sypialni. Poza tym ważne jest, aby zadbać o
dobry materac i unikanie przed snem pobudzających bodźców.
Często w terapii insomni stosuje się
terapię poznawczo-behawioralną, która ma za zadanie zmienić przekonania danej osoby związane ze snem. Jej podstawowym celem jest przekonanie osób chorych na insomnię do ponownego przemyślenia własnych zachowań i przekonań, a następnie wprowadzenie w nich pozytywnych zmian, które służyć będą zwiększeniu jakości snu.
Coraz częściej stosuje się dodatkowo
treningi relaksacyjne i treningi uważności, a przede wszystkim mindfulness. Mają one za zadanie zwiększenie kontroli nad pobudzaniem się organizmu za pomocą wyobrażeń i rozluźniania mięśni. Wraz z nimi stosuje się terapię kontrolującą bodźce, których celem jest zachęcenie osoby cierpiącej na insomnię do powiązania swojej sypialni wyłącznie ze snem, a także ustalenia jednego wzorca snu i budzenia.
Pomocne jest także stosowanie terapii z wykorzystaniem technologii
biofeedback, jak również terapii ograniczającej sen i metody paradoksalnej intencji. Wszystkie te metody mają za zadanie ułatwić zasypianie, a jednocześnie zwiększyć kontrolę nad snem.
Insomnia może też sama w sobie być objawem depresji. Szczególnie poważny jest stan, w którym często doświadczamy przerywanego snu. Ten bowiem jest jednym z najczęstszych objawów poważnego epizodu depresyjnego. Dlatego też w takim wypadku insomni nie należy traktować jako przyczyny powstałych dolegliwości, ale jako objaw chorobowy. Leczyć należy zatem zaburzenia nastroju.
Insomnia może być nadto schorzeniem śmiertelnym, bowiem jednym z jej rzadszych rodzajów jest wrodzona bezsenność rodzinna (ang. fatal familial insomnia), która jest nieuleczalną chorobą genetyczną. W jej przebiegu dochodzi do mutacji białek prionowych w mózgu, co wpływa na wzgórze i powoduje postępującą insomnię, zaś w konsekwencji śmierć. Osoby, które cierpią na ten rodzaj insomni umierają średnio w ciągu 18 miesięcy od wystąpienia pierwszych objawów.